آزمایش خون یک آزمایش آزمایشگاهی از نمونه خون فرد است که برای بررسی موارد مختلف از جمله عملکرد برخی از اندامها (مانند کبد، کلیه، تیروئید و قلب)، عفونتها، برخی اختلالات ژنتیکی و ارزیابی سلامت عمومی فرد و … استفاده میشود. پس از آنالیز نمونه در آزمایشگاه و جمعآوری نتایج، گزارش آزمایش خون ارائه شده و در گزارش، اجزای مختلف موجود در خون و سطح آنها درج میشود. برای افراد نا آشنا با کلمات پزشکی، اصطلاحات انگلیسی جواب آزمایش میتواند دشوار است که در این مقاله از آکادمی روان به معرفی آنها میپردازیم.
اختصارات موجود در گزارش آزمایش خون
نتایج آزمایش خون به طور کلی از سیستم اندازه گیری متریک و اختصارات مختلف استفاده میکند، از جمله:
- cmm: سلول در میلی متر مکعب
- fL (فمتولیتر): کسری از یک میلیونم لیتر
- g/dL: گرم در دسی لیتر
- IU/L: واحد بین المللی در لیتر
- mEq/L: میلی اکی والان در لیتر
- mg/dL: میلی گرم در دسی لیتر
- mL: میلی لیتر
- mmol/L: میلی مول در لیتر
- ng/mL: نانوگرم در میلی لیتر
- pg (پیکوگرام): یک تریلیونم گرم
مطالعه کنید: لغات و اصطلاحات کاربردی انگلیسی در دندانپزشکی
لیست اصطلاحات انگلیسی جواب آزمایش
در برگه آزمایش کلمات مختلفی مشاهده میکنید که هر کدام از آنها به معیار خاصی اشاره دارند.
- شمارش کامل خون (CBC)
این کلمه مخفف Complete blood count بوده و بر روی سه نوع گلبول خون متمرکز میشود: گلبولهای سفید (WBCs)، گلبولهای قرمز (RBCs) و پلاکتها. با اندازهگیری حجم سلولهای خون، CBC به پزشک اجازه میدهد تا سلامت کلی فرد را ارزیابی کرده و همچنین مواردی مانند لوسمی و کم خونی را بررسی کند.
- تعداد گلبولهای سفید (WBC)
گلبولهای سفید که به نام لکوسیتها هم شناخته میشوند، جزء اصلی سیستم ایمنی بدن هستند. تعداد بالای گلبولهای سفید خون میتواند نشاندهنده وجود عفونت باشد، در حالی که تعداد کم میتواند به شرایط مختلفی از جمله HIV، لوسمی، هپاتیت و آرتریت اشاره کند.
- گلبولهای قرمز (RBC)
گلبولهای قرمز اکسیژن را به بافتها در سراسر بدن رسانده و عملکرد سالم آنها را تضمین میکند. RBC حجم گلبولهای قرمز را در یک فرد تخمین میزند؛ اگر نتایج نشاندهنده شمارش بالاتر یا پایینتر از حد طبیعی باشد، میتواند نشان دهنده شرایط پزشکی مختلف برای فرد باشد.
- آزمایش هماتوکریت (Hct)
هماتوکریت مشخص میکند که چه نسبت خون از گلبولهای قرمز تشکیل شده است.
مطلب پیشنهادی: مکالمه انگلیسی درباره سلامتی و بیماری
- آزمایش هموگلوبین (Hgb)
هموگلوبین پروتئینی است که در گلبولهای قرمز وجود داشته و اکسیژن را از ریهها به بافتهای بدن میفرستد. آزمایش هموگلوبین در تشخیص کم خونی به پزشک کمک خواهد کرد و نتایج دقیق آن باعث شده بسیاری از پزشکان آن را به هماتوکریت ترجیح دهند.
- میانگین آزمایش هموگلوبین گلبولی (MCH)
این کلمه مخفف Mean corpuscular hemoglobin بوده و میانگین هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز را بررسی میکند. سطوح بالا نشانه کم خونی و سطوح پایین نشانه احتمالی سوء تغذیه است.
- آزمایش توزیع گلبول قرمز (RDW یا RCDW)
مخفف Red cell distribution width بوده و به توزیع گلبولهای قرمز، نه اندازه واقعی آنها میپردازد. اندازه خارج از محدوده طبیعی میتواند شرایطی مانند کم خونی، سوء تغذیه و بیماری کبد را نشان دهد.
- Platelet count : شمارش پلاکتها
پلاکتها سلولهای کوچکی بوده که به لخته شدن خون کمک میکنند و برای بررسی میزان پلاکتهای موجود در خون، از آزمایش Platelet count استفاده میکنند. اگر آزمایش شمارش بالا را نشان دهد، نشان دهنده کم خونی، سرطان یا عفونت است، در حالی که تعداد کم میتواند از بهبود زخمها جلوگیری کرده و منجر به خونریزی شدید شود.
- حجم متوسط پلاکت (MPV)
آزمایش MPV مخفف Mean platelet volume بوده و حجم پلاکتها در خون را بررسی میکند. حجم کم پلاکت میتواند باعث بی نظمی در خونریزی شود، در حالی که حجم پلاکت زیاد میتواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.
- آزمایش پانل متابولیک جامع (CMP)
آزمایش پانل متابولیک جامع Comprehensive metabolic panelسطح گلوکز بدن، تعادل مایعات، الکترولیتها و همچنین عملکرد کبد و کلیه را بررسی میکند.
- آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
آلانین آمینوترانسفراز (ALT) آنزیمی است که بیشتر توسط سلولهای کبدی تولید میشود و سطوح بالای آن میتواند نشانهای از آسیب کبد باشد.
- آزمایش آلبومین Albumin
آلبومین پروتئینی است که توسط کبد تولید شده و سطوح غیر طبیعی آن میتواند ناشی از مشکلات کبدی یا کلیوی باشد.
- آزمایش پروتئین کل
این دو آزمایش نسبت دو نوع پروتئین را بررسی میکند: آلبومین و گلوبولین. سطوح پایین پروتئین میتواند نشان دهنده شرایط مختلفی از جمله اختلالات کبدی و کلیوی و سوء تغذیه است در حالی که سطوح بالا میتواند نشانه التهاب، عفونت یا اختلال مغز استخوان باشد.
- آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP)
آلکالین فسفاتاز آنزیم مهمی در بدن است که در سلولهای کبد و استخوان ایجاد میگردد. نتایج غیر طبیعی این آزمایش احتمالا نشان دهنده آسیب کبدی و مشکلات استخوانی مانند راشیتیسم یا تومورهای استخوانی است که البته پزشک باید بررسیهای بیشتر انجام دهد.
- آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز AST
آسپارتات آمینوترانسفراز آنزیمی است که معمولاً در گلبولهای قرمز، بافت ماهیچه و همچنین قلب، پانکراس، کبد و کلیهها یافت میشود. AST سطوح این آنزیم در بدن را اندازه گیری کرده و نتایج بالاتر از محدوده سالم نشان دهنده شرایط مختلف اعضای بدن از جمله برخی از انواع سرطان و همچنین آسیب کبد، قلب یا کلیه است.
- آزمایش بیلی روبین (Bilirubin)
بیلی روبین برای بررسی اختلال عملکرد کلیه و کبد به کار رفته و در تشخیص بیماریهایی نظیر زردی نوزاد، کم خونی و بیماریهای کبدی مفید است.
- آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN)
آزمایش BUN حجم نیتروژن خون بدن را نشان میدهد. سطوح بالا BUN میتواند ناشی از آسیب یا بیماری کلیوی باشد، در حالی که سطوح پایین ممکن است نشانهای از سوء تغذیه یا آسیب شدید کبدی باشد.
- آزمایش کلسیم (Calcium)
آزمایش Calcium سطح کلسیم خون را مشخص کرده و چنانچه آزمایش نشان دهنده سطوح پایین کلسیم باشد، احتمال فعالیت کم غدد پاراتیروئید، کمبود کلسیم در رژیم غذایی یا کمبود ویتامین D و … وجود دارد. سطوح بالا هم نشان دهنده فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، مصرف بیش از حد مکمل ویتامینD و مشکلات کلیوی است.
مطالعه کنید: لغات تخصصی رشته فیزیک به انگلیسی
- آزمایش کلرید (Chloride)
این آزمایش سطح کلرید بدن را اندازه گیری کرده که افزایش سطح کلرید نشان دهنده کم آبی بدن و همچنین اختلالات کلیوی و اختلال عملکرد غدد فوق کلیوی است.
- آزمایش کراتینین (Creatinine)
کراتینین مولکولی است که برای ایجاد انرژی عضلانی اهمیت زیادی دارد. افزایش سطح این مولکول در بدن احتمالا نشانه اختلال عملکرد کلیه است.
- آزمایش FBS یا قند خون ناشتا
میزان قند خون به راحتی تحت تأثیر مصرف غذا یا نوشیدنی قرار میگیرد؛ به همین دلیل آزمایش قند خون ناشتا پس از حداقل شش ساعت ناشتایی انجام میشود. نتایج غیرطبیعی میتواند نشان دهنده دیابت، در کنار سایر علائم باشد.
- آزمایش فسفر (Phosphorus)
این آزمایش، میزان فسفر خون را آزمایش میکند. سطوح بالا فسفر میتواند نشان دهنده مشکلات کلیه، غدد پاراتیروئید، نشانه سوء تغذیه یا سوء مصرف الکل باشد.
- آزمایش پتاسیم (Potassium) – K
پتاسیم به ارتباط بین اعصاب و ماهیچهها کمک میکند، قلب را تنظیم کرده و عملکرد ماهیچهها را حفظ میکند. محدوده طبیعی برای جواب آزمایش پتاسیم، 135 تا 145 است.
مطلب مفید: انواع بیماریها در انگلیسی
- آزمایش سدیم (Sodium) – NA
سدیم یک ماده معدنی است که به اعصاب وانقباضات ماهیچهای کمک کرده و همچنین سطح آب بدن را متعادل میکند. نتیجه غیر طبیعی نشان دهنده کم آبی بدن، اختلالات غدد فوق کلیوی، کورتیکواستروئیدها و اختلالات کلیوی یا کبدی خواهد بود.
- آزمایش کلسترول کل (Total cholesterol test)
این آزمایش سطح کلی کلسترول LDL (بد) و HDL (خوب) خون را اندازه گیری خواهد کرد.
- آزمایش تری گلیسیرید (Triglycerides)
این آزمایش چربی موجود در خون را بررسی میکند. بینظمی موجود در این آزمایش میتواند نشان دهنده بیماری قلبی باشد که البته باید توسط پزشک تشخص داده شود.
- آزمایش کلسترول HDL
کلسترول HDL که به عنوان کلسترول خوب معرفی میشود، برای محافظت در برابر بیماریهای قلبی مفید خواهد بود. سطوح پایین آن خطر مشکلات قلبی را افزایش میدهد.
- آزمایش کلسترول LDL
کلسترول LDL که با نام کلسترول بد معرفی میشود، با بیماری قلبی و گرفتگی عروق مرتبط است.
- آزمایش آهن خون IRON
برای بررسی میزان آهن موجود در خون از آزمایش IRON کمک میگیرند که باید در محدوده 40 تا 155 قرار گیرد.
سه تا از مهمترین تستهای خون
در ادامه نگاهی دقیقتر به سه مورد از مهمترین آزمایشهای خونی خواهیم داشت.
1-شمارش کامل خون
شمارش کامل خون یا همان CBC که مخفف عبارت Complete Blood Count است، اجزای مختلف هر سلول اصلی از خون را که شامل گلبولهای سفید خون، گلبولهای قرمز خون، هموگلوبین و هماتوکریت است را بررسی میکند.
با وجود آنکه ممکن است هر آزمایشگاهی رنج متفاوتی برای تفسیر آزمایش داشته باشد، اما در ادامه به معرفی رنج نتایج آزمایش به صورت استاندارد و عمومی خواهیم پرداخت.
Component
مولفه |
Normal range
اندازه استاندارد و نرمال |
red blood cells (cells responsible for carrying oxygen throughout the body)
گلبولهای قرمز(سلول های مسئول حمل اکسیژن در سراسر بدن) |
male: 4.3–5.9 million/mm3;
مرد female: 3.5–5.5 million/mm3 زن |
white blood cells (immune system cells in the blood)
گلبولهای سفید (سلولهای سیستم ایمنی بدن) |
4,500–11,000/mm3 |
platelets (the substances that control the clotting of the blood)
پلاکتها(برای کنترل لخته شدن خون) |
150,000–400,000/mm3 |
hemoglobin (protein within the red blood cells that carries oxygen to organs and tissues, and carbon dioxide back to the lungs)
هموگلوبین(پرتئینهای موجود در گلبولهای قرمز که اکسیژن را به اندامها و بافتها و دی اکسید کربن را به ریهها باز میگرداند.) |
male: 13.5–17.5 grams/deciliter (g/dL); female: 12.0–16.0 g/dL |
hematocrit (percentage of blood made of red blood cells)
هماتوکریت (درصد خون ساخته شده از گلبولهای قرمز) |
male: 41–53%; female: 36–46% |
از دست ندهید:لغات تخصصی مهندسی شیمی به انگلیسی
2-پنل متابولیک پایه
معمولا این نوع آزمایش خون که با نام BMP که خلاصه عبارت Basic Metabolic Panelاست، برای بررسی و تست هشت فاکتور خون تجویز میشود. این فاکتورها شامل موارد ذیل است:
- Calcium – کلسیم
- Glucose – گلوکوز
- Sodium- سدیم
- Potassium- پتاسیم
- Bicarbonate- بی کربنات
- Chloride- کلرید
- blood urea nitrogen (BUN)- نیتروژن اوره خون
- creatinine- کراتین
3-پنل متابولیک عمومی
یک آزمایش متابولیک عمومی و جامع شامل تمام اندازه گیریهای کلی خون و در نظر گرفتن فاکتورهای مربوط به پروتئینها و موارد مرتبط با کبد را شامل میگردد. نتایجی که از این تفسیر گرفته میشود، معمولا در برگههای آزمایش تحت عناوین زیر استخراج میگردند:
High levels
تفسیر نتایج د ر شرایط با وخامت بالا |
High levels
تفسیر نتایج ر شرایط با وخامت پایین |
|
ALP | • bile duct blockage
انسداد مجاری صفراوی سیروز التهاب کیسه صفرا سنگ صفراوی هپاتیت |
• bone metabolism disorders
اختلالات متابولیسم استخوانی • heart surgery جراحی قلب سو تغذیه کمبود روی |
ALT | • cirrhosis
سیروز • hepatitis هپاتیت سرطان کبد آسیب کبدی |
considered normal
شرایط عادی |
AST | • cirrhosis
سیروز وضعیت قلبی هپاتیت |
considered normal |
کلیک کنید: اصطلاحات سرماخوردگی به انگلیسی
خلاصه برخی از انواع تستهای مهم خونی
پیشتر برخی از مهمترین فاکتورهای موجود در آزمایشهای خون را بررسی کردیم، در ادامه جدول تفسیر آزمایش خون را برای برخی از فاکتورهای مهم خواهیم داشت:
کاربرد | نام تست |
چکاپ کلی فاکتورهای خون | CBC- Complete blood count |
بررسی التهابات | IBD- Inflammatory markers |
بررسی قند خون | Glucose |
بررسی اکسژن خون | Blood gas test |
میزان رسوب گذاری سلولهای خونی | ESR- Sedimentation rate |
تست هورمونهای سطح خون | BNP testing |
مانیتور کردن وضعیت سلامتی کلی | Blood film |
بررسی میزان عفونتهای مقاربتی | Sexually transmitted infection |
بررسی چربی خون | HDL- Lipid panel |
بررسی تیروئید | THSs- Thyroid panel |
بررسی دیابت | HbA1c |
بررسی نوعی آنزیم قلبی | Hs-cTn – Cardiac biomarkers |
بررسی میزان آنتی بادیهای خون | ANA- Antinuclear antibody |
بررسی و اندازه گیری میزان کلسیم موجود در خون | CALCIUM |
تست سلامتی قلبی | Lipid- Lipoprotein panel |
منبع
یک پاسخ
یکی از بهترین و کامل ترین و ساده ترین تفسیر هایی بود که تا الان خوندم. عااااالی بود بدون گیج کردن مخاطب اصل موضوع رو ساده سازی کردین و فرمودین. موفق باشین خانم همایونفر عزیز