امری کردن افعال فرانسوی + توضیح کامل و مثال

نیره اصفا
بدون دیدگاه

امری کردن افعال فرانسوی در دسته آموزش‌های سطح A1 قرار دارد و یکی از مباحث ساده گرامر زبان فرانسوی به شمار می‌آید. دانستن وجه امری mode impératif و به کارگیری آن به تقویت شما در جمله‌سازی و داشتن مکالمات زیباتر و حرفه‌ای‌تر بسیار کمک می‌کند.

در این مقاله، نخست ساختار این وجه را توضیح داده، و در ادامه جایگاه و نحوه استفاده از آن را در موقعیت‌های متنوع همراه با مثال و ترجمه آن توضیح خواهیم داد.

وجه امری | La mode imperatif

امری کردن افعال، نوعی زمان (temps) نیست و وجه (mode) به حساب می‌آید، که موضوعاتی همچون دستور دادن، پیشنهاد دادن، منع کردن، رعایت ادب و… را مطرح می‌کند.

Par exemple:

Assieds-toi ! بشین

Faites attention ! دقت کنید

ساختار امری کردن | Formation de l’imperatif

وجه امری، تنها برای سه شخص به کار میرود : دوم شخص مفرد : Tu ، اول شخص جمع : Nous و دوم شخص جمع : Vous ، اما به یاد داشته باشید که در این ساختار هم مانند زبان فارسی، نیازی به آوردن ضمیر فاعلی یعنی همان pronom sujet در جمله نیست.

Par exemple :

Tu -> Regarde ! نگاه کن

Nous -> Regardons ! نگاه کنیم

Vous -> Regardez ! نگاه کنید

*نکته : گذاشتن علامت تعجب (le point d’exclamation) را فراموش نکنید.

همچنین وجه امری در دو زمان استفاده می‌شود : امری حال Impératif présent و امری گذشته Impératif passé.

امری حال | Impératif présent

همانطور که گفتیم، اولین زمان از امری کردن، امری حال (impératif présent) است که ساختار و صرف جدیدی ندارد و به صورت همان زمان حال (indicatif présent) بیان می‌شود :

Tu viens -> Viens ! بیا	Tu fais -> Fais ! انجام بده
Nous venons -> Venons ! بیاییم	Nous faisons -> Faisons ! انجام بدهیم
Vous venez -> Venez ! بیایید	Vous faites -> Faites ! انجام دهید

استثناها | Cas particuliers

اما در گرامر زبان فرانسوی همیشه استثنایی وجود دارد که مبحث وجه امری هم، از این قاعده مستثنا نیست !

مطالعه کنید: 10 پیج اینستاگرام برای آموزش زبان فرانسوی

دوم شخص مفرد [tu] با terminaison -es

دقت داشته باشید برای افعالی که صرف فعل دوم شخص مفردشان یعنی Tu با es- تمام می‌شود (یعنی terminaison -es دارند)، باید s را حذف کرده و در انتها، terminason -e داشته باشیم.

Par exemple :

Tu parles ➡️ Parle ! حرف بزن

Tu ouvres ➡️ Ouvre ! باز کن

Tu travailles ➡️ Travaille ! کار کن

فعل رفتن | “Le verbe “aller

به تغییر صرف وجه امری دوم شخص مفرد (Tu) فعل aller دقت کنید :

Tu vas ➡️ Va ! برو

Nous allons ➡️ Allons ! بریم

Vous allez ➡️ Allez ! برید

افعال بودن، داشتن و دانستن | Les verbes être, avoir et savoir

L’impératif	Les verbes
Tu -> Sois ! Nous -> Soyons ! Vous -> Soyez !	être
Tu -> Aie ! Nous -> Ayons ! Vous -> Ayez !	avoir
Tu -> Sache ! Nous -> Sachons ! Vous -> Sachez !	savoir

افعال دوضمیره | Les verbes pronominaux

همانطور که پیش از این در مقاله انواع افعال دوضمیره خواندیم، این نوع افعال با یک ضمیر انعکاسی همراه هستند مانند : Tu te laves, Nous nous regardons, Vous vous blessez و… . اما در هنگام ساختار امری، ضمایر انعکاسی تبدیل به ضمایر مفعولی pronom complément می‌شوند : ضمایر مفعولی‌ای که در این بخش به آنها نیاز داریم، شامل [ toi, nous, vous ] هستند.

Assieds-toi, s’il te plaît ! بنشین، لطفا	Lève-toi, s’il te plaît ! بلند شو، لطفا
Asseyons-nous ! بنشینیم	Levons-nous ! بلند شویم
Asseyez-vous, s’il vous plaît ! بنشینید، لطفا	Levez-vous, s’il vous plaît ! بلند شوید، لطفا

*نکته : گذاشتن خط فاصله (le trait d’union) را بین فعل امری و ضمیر مفعولی فراموش نکنید.

نکته | Remarque :

هنگامی که وجه امری همراه با یکی از ضمیرهای en یا y همراه می‌شود، یک حرف s به آن اضافه می‌گنیم. (برای راحت‌تر تلفظ کردن)

Va ! برو ➡️ Vas-y ! به آنجا برو

Donne ! بده ➡️ Donnes-en ! آن را بده

کلیک کنید: مکالمه آب و هوا در زبان فرانسوی

امری گذشته | Impératif passé

وجه امری گذشته (impératif passé) از فعل کمکی امری حال (auxilliare à l’impératif présent)، به علاوه اسم مفعولی (participe passé) تشکیل شده است :

Aie fini ! تمام کرده باشی	Sois rentré ! برگشته باش
Ayons fini ! تمام کرده باشیم	*Soyons rentrés !** برگشته باشیم
Ayez fini ! تمام کرده باشید	*Soyez rentrés !** برگشته باشید

نکته : تطابق مذکر masculin، مونث féminin و مفرد singulier و جمع pluriel برای افعالی که با être صرف می‌شوند را فراموش نکنید.

جایگاه امر | Emploi de l’impératif

امری حال | Impératif présent

از زمان امری حال با استفاده از هر فعلی که درنظر داریم برای دستور دادن، پیشنهاد دادن، درخواست دادن و برخی موارد دیگر به‌کار می‌بریم، اما در ارتباط با فعل خواستن (vouloir) استثنایی وجود دارد که در انتهای مثال‌ها، آن را کامل توضیح خواهیم داد.

دستور | l’ordre

Viens ici ! بیا اینجا

Arrête, s’il te plaît ! بس کن لطفا

Dépêche-toi ! Il est tard ! عجله کن ! دیر شد

Mettez-vous en rang ! به صف (ردیف) شوید

از دست ندهید: ضمایر مفعولی مستقیم و غیر مستقیم فرانسه

ممنوعیت | la défense

Ne marchez pas sur les fleurs ! روی گل‌ها پا نگذارید

Quand ton père conduit, ne lui parle pas ! وقتی پدرت داره رانندگی می‌کنه، باهاش حرف نزن

Attention ! Ne touchez pas à ces champignons vénéneux ! توجه ! به این قارچ‌های سمی دست نزنید

پیشنهاد | le conseil

Soyez calme ! آرام باشید

Lis ce livre ! این کتاب را بخوان

Enfile ton blouson ! کاپشنت رو بپوش
Goûtons ce gâteau ! بیاید این کیک رو بچشیم

Pour perdre du poids, suivez ce régime ! برای کاهش وزن، این رژیم را دنبال کنید

آرزو | le souhait

Amuse-toi bien ! خیلی بهت خوش بگذره

Passez de bonnes vacances ! تعطیلات خوبی رو بگذرونید

مطللب کاربردی: حروف‌ تعریف در زبان‌ فرانسه

درخواست | la demande

Passe-moi le sel ! نمک را به من بده

Dînons ensemble ! بیا با هم شام بخوریم

Aidez-moi, s’il vous plaît ! کمکم کنید لطفا

Soyons gentil avec les animaux ! با حیوانات مهربان باشیم

Envoie ce document dès demain ! سند را تا فردا ارسال کن

نکته : گاهی برای تقویت کردنِ (renforcer) جمله‌ی وجه امری، به آن یک donc اضافه می‌کنیم “تغییری در معنا ایجاد نمی‌شود.” :

Tais-toi donc ! خفه شو

Faites donc attention ! توجه کنید

Venez donc dîner chez nous ! برای شام به خانه‌مان بیایید

فعل خواستن | “Le verbe “vouloir

در ارتباط با استفاده از این فعل، ما تنها از یک فرم آن استفاده می‌کنیم یعنی دوم شخص جمع (vous) که کلا دو مورد استفاده دارد :

1. رعایت ادب و احترام l’impératif de politesse :

Veuillez excuser mon retard.

لطفا مرا بابت تاخیرم ببخشید.

Madame/Monsieur, veuillez vous joindre à nous.

سرکار خانم/جناب، لطفا به ما بپیوندید.

Veuillez préciser l’objet de votre demande.

لطفا موضوع درخواست خود را مشخص کنید.

مطالعه کنید: آموزش فعل در فرانسه

2. استفاده در نامه‌های رسمی (les lettres officielles) همچون نامه اداری و امثال آن :

Veuillez agréer, Madame/Monsieur, l’expression de ma considération distinguées.

سرکار خانم/جناب، لطفا اظهار نظر ارجمند مرا پذیرا باشید.

امری گذشته | Impératif passé

استفاده از امری گذشته (impératif passé) خیلی زیاد نیست و به‌ندرت از آن استفاده می‌شود. از طریق دستور (l’ordre) بیان شده و انجام یک عمل قبل از زمان معین را مطرح می‌کند. در واقع، امر گذشته با عملی مرتبط است که باید در آینده پایان یابد که عموما با یک شاخص زمان (تا هفته/ماه بعدی، پیش از شنبه و…) همراه است.

Aie complété ce projet avant lundi !

این پروژه تا قبل از دوشنبه تکمیل کرده باش!

Avez fini ce projet d’ici la fin de la semaine !

این پروژه را تا آخر هفته تمام کرده باشید!

Ayons fini tout notre travail avant vendredi !

باید تمام کارهایمان را تا پیش از جمعه انجام داده باشیم!

کلیک کنید: حروف صدا دار و بی‌ صدا در زبان فرانسه

سخن پایانی

وجه امری شاید ظاهرا سخت به‌نظر برسد اما حقیقتا و خوشبختانه یکی از معدود مباحث ساده گرامر زبان فرانسوی‌ست که زمان زیادی را هم برای یادگیری‌اش خرج نمی‌کند. تا به اینجا، همه‌ی موارد درباره نحوه ساخت و طرز استفاده از آن را در جملات و مثال‌های متعدد آموختیم و همانند همیشه، قدم بعدی برای اثبات این مبحث در سوادمان، تکرار و تمرین خودمان است. شما چه وجه دیگری در زبان فرانسوی را می‌شناسید؟