با یادگیری اصطلاحات تخصصی تاریخ، می‌توانید مطالب تاریخی را بهتر درک کنید و حتی در بحث‌های تاریخی حضور قوی‌تری داشته باشید. اینجا، با این واژگان مهم آشنا می‌شوید.
لغات تخصصی و اصطلاحات رایج رشته تاریخ همراه با معنی فارسی
| English | Persian |
|---|---|
| ancient | باستانی |
| archaeological | باستان شناختی |
| Avestan | زبان اوستایی |
| civil servants | کارمندان دولتی |
| Crown Prince | ولیعهد |
| Crown Princes’ Residence | شهر ولیعهد نشین |
| cultural policy | سیاست فرهنگی |
| curse | نفرین |
| dynasty | دودمان، سلسله پادشاهی |
| female literacy | سواد زنان |
| forces | نیروها |
| Gorani language | زبان گورانی |
| history | تاریخ |
| Ilkhanae | ایلخانان |
| period | دوره |
| jurist | فقیه |
| Khanate | قلمرو حکومت خان |
| Empire | امپراتوری |
| Khwarizmi Empire | امپراتوری خوارزمشاهی |
| legitimization | مشروعیت بخشی |
| literacy | دانش، سواد، مهارت خواندن و نوشتن |
| literary | ادبی |
| majesty | شکوه و جلال |
| Mogul | مغول |
| monarchy | رژیم سلطنتی، سلطنت |
| Mongol invasion | حمله مغول |
| mountainous | کوهستانی |
| nomad | کوچ‌نشین |
| nomadism | کوچ‌نشینی |
| Parthian | اشکانی |
| numismatics | سکه‌شناسی |
| public education | آموزش عمومی |
| religiously | ازنظر مذهبی |
| revolution | انقلاب |
| ruthless | جفاکارانه |
| Safavid | صفویان |
| sect | فرقه |
| solidity | جمود |
| trade route | مسیر تجاری، مسیر بازرگانی |
| Transoxiana | ماوراءالنهر |
| English | Persian |
|---|---|
| tyrant | خودکامه |
| usurping | غاصبانه |
| violence | خشونت |
| worriers | نام‌آور |
| Absolution | آمرزش، عفو، تبرئه |
| Anarchy | بی‌نظمی، بی‌قانونی |
| Anthropology | انسان‌شناسی |
| Age | عصر |
| Agriculture | کشاورزی |
| Archaeology | باستان‌شناسی |
| Architecture | معماری |
| Archive | بایگانی، آرشیو |
| Artifact | اشیای باستانی و تاریخی |
| Artisan | صنعتی، حرفه‌ای |
| Autobiography | خود نویسندگی، زندگینامه خود نوشته |
| Barter | مبادله |
| Boycott | برگزار کنش، تحریم، بایکوت کردن |
| Census | سرشماری |
| Century | قرن |
| City State | دولت شهری |
| Civilization | تمدن |
| Clergy | روحانی |
| Colony | مستعمره |
| Confrontation | مواجهه |
| Constitution | قانون اساسی |
| Culture | فرهنگ |
| Chronological | دارای تسلسل تاریخی |
| Curator | کتابدار، موزه‌دار |
| Data | داده، اطلاعات |
| Deity | خداوند، الوهیت |
| Deism | خداپرستی |
| Democracy | دموکراسی |
| Demographic | جمعیت‌شناسی |
| Dictator | دیکتاتور |
| Diplomacy | دیپلماسی |
| Document | سند |
| Documentary | مستند |
| Domino Effect | اثر دومینو وار |
| Domestic | داخلی |
| English | Persian |
|---|---|
| Economics | اقتصاد |
| Enlightenment | بیداری |
| Entrepreneur | کارآفرین |
| Epoch | عصر، دوران |
| Era | عصر، دوران |
| Exile | تبعید |
| Export | صادرات |
| Fossil | فسیل |
| Heresy | بدعت |
| Hierarchy | سلسله مراتب |
| Impeach | عزل |
| Immigration | مهاجرت |
| Inflation | تورم |
| Initiative | ابتکار، بنا نهادن، آغازگری |
| Import | واردات |
| Irrigation | آبیاری |
| Isolationist | جدایی طلبی |
| Intolerable | غیرقابل تحمل، طاقت فرسا، سخت |
| Judaical | دینی، مربوط به یهودیت |
| Jury System | سیستم دادگاه فرعی، دادگاه دارای هیئت‌منصفه |
| Legislative | مقنن، دارای قانون |
| Mass Medium | رسانه جمعی |
| Malnutrition | سوء تغذیه |
| Migration | مهاجرت |
| Millennium | هزاره |
| Monotheistic | توحیدی |
| Myth | اسطوره |
| Nationalism | ملی‌گرایی |
| Neglect | سهل‌انگاری |
| Neutrality | بی‌طرفی |
| Paleontology | زمین‌شناسی باستان |
| Pardon | آمرزش |
| Patriarch | پدرخوانده |
| Perspective | چشم‌انداز |
| Poll | نظر‌سنجی |
| Prehistoric | باستانی |
| Primary | ابتدایی |
| Propaganda | تبلیغات سیاسی |
| Province | استان |
| English | Persian |
|---|---|
| Ratification | تأیید |
| Reformation | اصلاحات |
| Refugee | پناه‌جو، پناهنده |
| Republic | جمهوری |
| Research | تحقیقات |
| Revolution | انقلاب |
| Rural | روستایی |
| Schism | انحراف، شقایق |
| Scribe | محرر، کاتب |
| Secular | علمی، غیر مذهبی |
| Secondary | ثانویه |
| Sectionalism | بخش‌بندی |
| Segregation | جداسازی |
| Social Contract | قرارداد اجتماعی |
| Socialism | سوسیالیسم |
| Statistics | آمار |
| Suffrage | رأی دادن، حق رأی |
| Tariff | گمرکی |
| Technology | فناوری |
| Theocracy | حکومت مبتنی بر دین |
| Totalitarianism | کلیت‌گرایی |
| Tribes | شاخه قوم، قبیله |
| Tribune | رهبر مردم، نماینده |
| Tyranny | سلطه، استبداد |
| Urban | شهری |
| Veto | رأی مخالف، وتو |
| Zealot | طرفدار متعصب |
| Adjudication | قضاوت |
| Agrarianism | تساوی در پخش زمین |
| Alchemy | شیمی، کیمیا |
| Anachronism | خطا زمانه |
| Antiquity | عتیقه |
| Apotheosis | ستایش اغراق‌آمیز |
| Arson | آتش‌زنی |
| Assassination | ترور |
| Assimilation | همسازی |
| Asylum | نوانخانه |
| Barbarism | وحشی‌گری |
| Bibliography | فهرست کتاب |
| Bicameralism | سیستم دو پارلمانی |
| Biography | زندگینامه |
| English | Persian |
|---|---|
| Bolshevik | بلشویک |
| Byzantine | بیزانسی |
| Canonization | کوشش برای نجات |
| Capitalism | سرمایه‌داری |
| Cartography | نقشه کشی |
| Caste | طبقه‌بندی اجتماعی |
| Catastrophe | فاجعه |
| Censorship | سانسور |
| Class | طبقهٔ اجتماعی |
| Clericalism | کلیسا گرایی |
| Colonialism | استعمار |
| Communism | کمونیسم |
| Confederacy | متحدان شمال |
| Consciousness | شعور |
| Conservatism | حفاظت طلبی |
| Conspiracy | توطئه |
| Continuity | پیوستگی |
| Contraband | قاچاق کالا |
| Convention | کنوانسیون |
| Corruption | فساد |
| Counterrevolution | مخالفت با انقلاب |
| Craft | صنایع دستی |
| Creationism | خلق از نو |
| Credibility | اعتبار |
| Crime | جرم |
| Cromwellian | کرامولی |
| Crusade | جنگ صلیبی |
| Culture | فرهنگ |
| Cuneiform | خط میخی |
| Currency | واحد پولی |
| Decadence | زوال |
| Democracy | دموکراسی |
| Demography | جمعیت‌شناسی |
| Despotism | جمله خواهی، تبعیض |
| Devolution | نزول |
| Dictatorship | دیکتاتوری |
| Diplomacy | دیپلماسی |
| Disaster | فاجعه |
| Disenchantment | خستگی |
| Diversity | تنوع |
| English | Persian |
|---|---|
| Donatism | دوناتیسم |
| Doomsday | قیامت |
| Dualism | ثنویت |
| Ecumenism | وحدت |
| Education | آموزش |
| Egalitarianism | برابری خواهی |
| Electorate | رأی دهندگان |
| Elite | برگزیده، طبقه نخبگان |
| Emigration | مهاجرت |
| English Civil War | جنگ داخلی انگلستان |
| Entente | به توافق رسیدن |
| Environmentalism | محیط زیست طلبی |
| Epigraphy | سنگ‌نگاری، سنگ نویسی |
| Epic | داستان حماسی |
| Epistemology | نظریه شناسی |
| Equality | برابری |
| Ethnicity | قومیت، نژاد |
| Ethnocentrism | افراط‌گرایی نژادی |
| Evangelism | انجیل خوانی |
| Expansionism | گسترش طلبی |
| Expropriation | ملکیت گرفتن با قدرت |
| Fact | حقیقت، واقعیت |
| Famine | قحطی، گرسنگی |
| Fascism | فاشیسم |
| Feudalism | فئودالیسم، ملوک الطوایفی |
| Fideism | ایمان گرایی |
| Founding | بنیان‌گذاری |
| Franchise | حق رأی |
| Franco-Prussian War | جنگ فرانسه و آلمان |
| Freedom | آزادی |
| French Revolution | انقلاب فرانسه |
| Frontier | مرز، خط مقدم |
| Fundamentalism | اساس‌گرایی |
| Genocide | قتل عام، کشتارجمعی، نسل کشی |
| Geography | جغرافیا |
| Geopolitics | جغرافیای سیاسی |
| Globalism | جهان‌گرایی |
| Godwinian | گودوینی |
| English | Persian |
|---|---|
| Golden Age | عصر طلایی |
| Great War | جنگ جهانی اول |
| Guild | اتحادیه صنفی |
| Hagiography | زندگینامهٔ سنتی |
| Hegemony | هژمونی، تسلط |
| Hero | قهرمان |
| Historiography | تاریخ‌نویسی |
| Holocaust | هولوکاست |
| Holy Alliance | متحدان مقدس |
| Homer | هومر |
| Humanism | انسان‌گرایی |
| Iconoclasm | تصویرشکنی، شمایل شکنی |
| Ideology | ایدئولوژی |
| Illusion | تصور غلط، توهم |
| Imperialism | استعمارگری |
| Independence | استقلال |
| Indigenismo | اصالت‌طلبی |
| Individualism | فردپرستی |
| Inertia | واگرایی |
| Inquisition | انکویزیشن، تحقیق و تفحص، عصر تفتیش عقاید |
| Insurgency | شورش، قیام |
| Intellectualism | فکرشناسی |
| Interdependence | وابستگی متقابل |
| Internationalism | بین‌الملل‌گرایی |
| Invention | اختراع، ابداع |
| Investiture | احراز پادشاهی، جاه‌طلبی |
| Jacobin | جاکوبین |
| Japanese Feudalism | اقتدار بر پایهٔ اراضی در ژاپن |
| Jazz Age | عصر جاز |
| Jihadism | جهاد‌گرایی |
| Judaism | یهودیت |
| Justice | عدالت |
| Kinship | خویشاوندی |
| Kulturkampf | جنگ فرهنگی |
| Labor | کار، کارگری |
| Laissezfaire | کار سـبک |
| Landscape | چشم‌انداز، منظره |
| Laughter | خنده |
| Law | قانون |
| Legitimacy | مشروعیت |
| Leninism | لنینیسم |
| Liberty | آزادی |
| Linguistics | زبان‌شناسی |
| Literature | ادبیات |
| Localism | محلی‌گرایی |
| Longue Durée | روند طولانی مدت |
| Loyalism | وفاداری |
| Luddism | مبارزه با آلات صنعتی، لودیسم |
| Machiavellian | ماکیاولی |
| Magic | جادو |
| Maori | مائوری |
| Maoism | مائویسم |
| Maritime | دریایی |
| Marxism | مارکسیسم |
| Materialism | ماده‌گرایی |
| Matriarchy | مادرسالاری |
| Mediation | واسطت |
| Medieval | قرون وسطی |
| Memory | حافظه |
| Mercantilism | بازرگانی گرایی |
| Mesopotamia | بین‌النهرین |
| Methodology | روش شناسی |
| Militarism | نظام نظامی |
| Minorities | اقلیت‌ها |
| Modernism | نوآوری طلبی |
| Moralism | اخلاق‌گرايی |
| Multinationalism | چندملیتی |
| Nationalism | ملی گرایی |
| Native American | سرخ‌پوست |
| Naturalism | طبیعت‌گرایی |
| Neoliberalism | نئولیبرالیسم |
| Nihilism | نیهیلیسم، پوچ گرایی |
| Nostalgia | حنین، توجه به گذشته، نوستالژی، قدیم پرستی |
| Nuclear Age | عصر اتمی |
| Objectivity | بی‌طرفی |
| Occidentalism | غرب‌زدگی |
| Oppression | ظلم و ستم، سرکوب |
| Oral History | تاریخ شفاهی |
| Orientalism | شرق‌شناسی |
| English | Persian |
|---|---|
| Pacifism | صلح‌طلبی |
| Paganism | بت‌پرستی |
| Paleontology | دیرین شناسی |
| PanArabism | پان‌عربیسم |
| PanSlavism | پان‌اسلاویسم |
| Paternalism | پدر سروری، پدر سالاری |
| Patriotism | وطن‌پرستی |
| Peasant | رعیت |
| Master | ارباب |
| Prehistory | ما قبل تاریخ |
| Ancient Era (c. 4000 BCE – 500 CE) | عصر باستان |
| Classical Era (c. 500 BCE – 500 CE) | عصر کلاسیک |
| Postclassical Era (c. 500 – 1500 CE) | عصر پست کلاسیک |
| Early Modern Era (c. 1500 – 1800 CE) | عصر ابتدایی مدرن |
| Industrial Revolution (c. 1760 – 1840 CE) | انقلاب صنعتی |
| Late Modern Era (c. 1800 – 1945 CE) | عصر مدرن متأخر |
| World War II (1939 – 1945 CE) | جنگ جهانی دوم |
| Cold War (c. 1945 – 1991 CE) | جنگ سرد |
| Contemporary Era (c. 1991 CE – present) | عصر معاصر |
| Kingdom of Akkad (c. 2334 – 2154 BCE) | پادشاهی اکدیان |
| Babylonian Kingdom (c. 1792 – 1595 BCE) | پادشاهی بابلیان |
| Achaemenid Empire (c. 550 – 330 BCE) | امپراتوری هخامنشی |
| Macedonian Kingdom (c. 336 – 323 BCE) | پادشاهی مقدونیه |
| Mauryan Empire (c. 321 – 185 BCE) | امپراتوری مائوریان |
| Qin Dynasty (221 – 206 BCE) | سلسله چین |
| Han Dynasty (206 BCE – 220 CE) | سلسله هان |
| Aztec Empire (c. 1325 – 1521 CE) | امپراتوری آزتک‌ها |
| Inca Empire (c. 1438 – 1533 CE) | امپراتوری اینکاها |
| Kingdom of England (c. 927 – 1707 CE) | پادشاهی انگلستان |
| Pharaoh | فرعون |
| King and Queen | پادشاه و ملکه |
| Czar or Tsar | سزار یا تزار |
| Sultan | سلطان |
| Shogun | شوگان |
| Caliph | خلیفه |
| Caesar | سزار |
| Maharaja/Maharajah | ماهاراجا |
| Khan/King | خان/شاه |
| Duke/Duchess | دوک/داچز |
| Prince/Princess | شاهزاده |
| Prime Minister | نخست وزیر |
| Chancellor | صدر اعظم |
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم فهرستی کاربردی از رایج‌ترین لغات تخصصی و اصطلاحات در حوزه تاریخ را برای شما گردآوری کنیم. آشنایی با این کلمات نه‌تنها اطلاعات عمومی شما را بالا می‌برد بلکه موجب می‌شود تا دایره واژگان شما گسترده‌تر شده و توانایی شما در درک مطلب افزایش پیدا کند.
