اضطراب یادگیری زبان خارجی و راه‌ غلبه بر ترس از مکالمه

هنوز هم برای  یادگیری و مکالمه انگلیسی استرس دارید؟ چند وقت است که مشغول یادگیری زبان انگلیسی یا یک زبان خارجی دیگر هستید؟ آیا می‌توانید به راحتی به زبان خارجی صحبت کنید یا وقتی صحبت از حرف زدن به زبان خارجی، مخصوصا با یک بومی‌زبان می‌شود از شدت استرس حتی اسم خودتان را هم از یاد می‌برید؟!

در این سری از مقالات سایت آکادمی روان می‌خواهیم در مورد یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که می‌تواند برای زبان‌آموزان هنگام یادگیری زبان خارجی رخ دهد صحبت کنیم و آن اضطراب زبان خارجی است؛ پس تا آخر این مقاله با  ما همراه باشید تا باهم بفهمیم که اضطراب یادگیری زبان خارجی چیست و چگونه می‌توانیم به آن غلبه کنیم.

اضطراب زبان خارجی چیست؟

اضطراب زبان خارجی در زبان انگلیسی به عنوان xenoglossophobia یا به صورت  FAL که کوتاه شده‌ی عبارت foreign language anxiety است شناخته می‌شود و همان احساس تنش، بیم و هراسی است که اصولا با یادگیری مهارت‌های اسپیکینگ زبان (speaking) و لیسنینگ (listening) زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی دیگر همراه است ومیزان یادگیری و productivity (قدرت صحبت کردن و نوشتن) شما در آن زبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اضطراب یادگیری زبان خارجی یک موضوع جدی است و نباید سرسری از آن رد شد، زیرا این مشکل شما را از رسیدن به اهداف یادگیری زبان انگلیسی یا زبان خارجی مد نظرتان باز می‌دارد.

 

چه عواملی باعث اضطراب یادگیری زبان خارجی می‌شوند؟

پژوهشگران اضطراب یادگیری زبان خارجی یا FLA را به سه گروه تقسیم کردند:

1. ترس از مکالمه و برقراری ارتباط: کسانی که از ترس از مکالمه یا برقراری ارتباط رنج می‌برند معمولا با بیان کردن افکار و ایده‌هایشان به زبان انگلیسی یا زبان خارجی مورد نظرشان مشکل دارند و به راحتی نمی‌توانند صحبت کنند و منظور طرف مقابلشان را بفهمند.
2. ترس از قضاوت منفی از طرف مردم: در این مورد افراد مدام نگران برداشت و قضاوت بقیه‌ی مردم در مورد خودشان هستند و می‌خواهند همیشه تصویر عالی و بدون نقصی از خود در دهن بقیه به جای بگذارند.
3. ترس از امتحان: در این مورد بیشتر با دانش‌آموزان و افرادی برخورد داریم که برای یادگیری زبان انگلیسی یا زبان خارجی به موسسات مراجعه می‌کنند و در پایان ترم باید امتحان بدهند. می‌توان این نوع از اضطراب زبان خارجی را ترس از ارزیابی آکادمیک نیز دانست.

بنابر گفته‌ی دانشمندان یک سوم زبان‌آموزان میزان‌های مختلفی از اضطراب زبان خارجی را تجربه می‌کنند. هرچند، اضطراب زبان خارجی اثرات زیان‌آور و دردناکی را به دنبال دارد. به عنوان مثال اضطراب زبان خارجی می‌تواند:

• شما را از ادامه‌ی یادگیری زبان خارجی دلسرد کند.
• اعتماد شما به توانایی خودتان برای یادگیری زبان خارجی را از بین ببرد و فکر کنید که توانایی لازم برای یادگیری را ندارید.
• باعث شرکت نکردن شما در هرگونه فعالیت زبانی که برای بهتر شدن و یادگیری زبان خارجی لازم است شود.
• باعث شود تا از یادگیری کامل زبان خارجی هدفتان منصرف شوید.

عوامل اصلی که باعث اضطراب یادگیری زبان خارجی می‌شوند 3 تا هستند:

1. فکرهای غلط و غیرواقعی در مورد یادگیری زبان خارجی داشتن. به عنوان مثال می‌توانید خودتان را با این حرف که استعداد لازم برای یادگیری زبان خارجی ندارید یا به اندازه‌ی کافی پیشرفت نداشته‌اید قانع کنید و از غلبه بر اضطراب یادگیری زبان خارجی خود سر باز زنید.
2. تجربیات ناخوشایند هنگام یادگیری زبان خارجی . مثلا هنگام تلفظ اشتباه کلمه‌ای مسخره شده‌اید و به شما خندیده‌اند یا در صورت تکرار برخی اشتباهات توسط معلم یا استادتان سرزنش شده‌اید.
3. استانداردهای بسیار بالا و دور از انتظار برای یادگیری زبان خارجی تعیین کردن. مثلا هدفتان صحبت‌ کردن مانند یک native (بومی زبان) در مدت زمانی کم باشد؛ البته که همچین چیزی در مدت زمان کم اصلا امکان پذیر نیست.

مطالعه کنید: چگونه لهجه انگلیسی خود را تقویت کنیم؟

چگونه بفهمم اضطراب یادگیری زبان دارم؟

سوالی که الان و بعد از خواندن دو بخش بالایی پیش می‌آید این است که خُب چطوری بفهمیم که آیا از این اضطراب یادگیری زبان خارجی رنج می‌بریم یا خیر؟! برای فهمیدن آن کافی است سوال‌های زیر را از خود بپرسید.

اگر پاسختان به بیش از نیمی از این سوالات مثبت باشد، شما در واقع از اضطراب زبان خارجی رنج می‌برید اما اصلا نترسید چون تنها نیستید و افرادی زیادی در حال دست و پنجه نرم کردن با این مشکل‌ هستند.

آیا می‌توام با اضطراب زبان‌های خارجی مقابله کنم؟

شاید برای عده‌ای از افراد که دارای اعتماد به نفس خوبی هستند و هیچگاه با چنین مشکلاتی مواجه نشدند، اضطراب زبان خارجی به نظرشان شوخی بیاید؛ اما اضطراب زبان خارجی مشکلی خیالی نیست و باید برای غلبه بر آن تلاش کرد.

خبر خوب این است می‌توان با راهکارهایی که در ادامه برایتان آورده‌ایم بر اضطراب یادگیری زبان خارجی غلبه و یادگیری زبان‌های خارجی را لذت‌بخش‌تر کرد.

از دست ندهید: تکنیک سایه برای تقویت مکالمه انگلیسی

6 راهکار برای غلبه بر اضطراب یادگیری زبان خارجی و ترس از مکالمه

ربطی ندارد که چند ساله باشید یا سطح زبانی و میزان تجربه شما از استفاده‌ی آن زبان خارجی چقدر باشد، اضطراب یادگیری زبان خارجی برهمه و با هر شرایطی می‌تواند تاثیر بگذارد.

اما خوشبختانه اضطراب یادگیری زبان خارجی قابل کنترل است و می‌توان با تمرین برخی از بهترین راهکارهایی که در ادامه برای شما آورده‌ایم، کم کم از شر آن خلاص شد.

1. به خودتان زمان کافی برای مقابله با این ترس و اضطراب بدهید.

بعضی از افراد وقتی تحت استرس یا فشار هستند انگیزشان برای ادامه دادن بیشتر می‌شود، در مقابل نیز برخی از افراد هستند که بر اثر استرس کم حرف شده و اعصابشان بهم می‌ریزد، حتی گاهی اوقات ممکن است از ترس قدرت انجام هر کاری را از دست بدهند.

اگر هنگام صحبت کردن به زبان خارجی احساسی همانند گروه دوم دارید، برای صحبت کردن در آن لحظه خودتان را تحت فشار قرار ندهید. به جای آن می‌توانید مهارت‌های دیگر مانند listening، reading و writing انجام دهید.

بسیاری از زبان‌آموزان در حین یادگیری زبان انگلیسی یا زبان خارجی دیگر، انتظار دارند تا خیلی سریع شروع به صحبت کردن کنند و همین موضوع باعث می‌شود تا آن‌ها گاهی اوقات بیش از محدودیت‌های خود پیش بروند و به خودشان فشار بیاورند.

تنها زمانی که فکر می‌کنید اعتماد به نفس کافی برای مکالمه کردن دارید شروع به صحبت کردن به زبان خارجی کنید. یادتان باشد که هرگز خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.

2. افکار منفی را به افکار مثبت تغییر دهید.

اسیر افکار منفی شدن و مدام به جنبه‌ی منفی چیزی نگاه کردن مانند سوخت رساندن به اضطراب زبان خارجی است. مثلا مدام این افکار را در سر داشته باشید که “من به مدت دوسال است که دارم زبان انگلیسی یاد می‌گیرم اما هنوز خیلی اشتباهات گرامری و تلفظی دارم”، “من هیچ وقت قرار نیست زبان یاد بگیرم”، ” وقتی من این کلمه را اشتباه تلفظ کردم بچه‌های کلاس خندیدند و من خیلی تحقیر شدم”.

دفعه‌ی بعد که همچین افکاری در سر داشتید، سریع آن‌ها را روی یک کاغذ بنویسید. چرا؟ چون زمانی که ما افکارمان را روی کاغذ بیاوریم می‌توانیم واکنش و دیدگاه منطقی‌تر و آسان‌تری نسبت به آن‌ها داشته باشیم.

مگر نه که یادگیری زبان انگلیسی یا هر زبان خارجی دیگر توام با اشتباه کردن و از آن اشتباهات درس گرفتن است! در نتیجه خودتان را درگیر افکار منفی نکرده و از این پس به جنبه‌ی مثبت هرچیزی بنگرید. مثلا اگر هنگام مکالمه کردن با کسی اشتباهات گرامری و تلفظی داشتید به این موضوع فکر کنید که “با وجود این‌که اشتباهات تلفظی داشتم ولی منظور را به خوبی به طرف مقابل رساندم و او منظورم را متوجه شد و این پیشرفت خوبی‌ست”.

یا اگر استاد یا دوستتان هنگام تصحیح اشتباهات گرامری و تلفظی شما خندیده‌ بود اینطوری فکر کنید که “اشتباهات گرامری و تلفظی من او را به خنده انداخت ولی او خیلی مهربانانه و با لبخندی به لب اشکالات من را تصحیح کرد. عوضش الان می‌دانم که دفعه‌ی بعد باید کدام کلمه یا گرامر را استفاده کنم”.

3. به خودتان بفهمانید که حین یادگیری زبان خارجی، اشتباه کردن کاملا عادی است!

برخی زبان‌آموزان بخصوص زبان‌آموزان ایده‌آل‌گرا، چون از اشتباه کردن و اشتباه گفتن کلمات می‌ترسند در نتیجه از برقراری ارتباط و مکالمه کردن امتناع می‌کنند و این خود دلیلی برای اضطراب یادگیری زبان خارجی است.

اما حقیقت این است که اگر می‌خواهید روزی  زبان خارجی را به راحتی و سلیس صحبت کنید، در ابتدا باید ورژن شکسته و غیر سلیس آن را حرف بزنید تا استاد شوید. برای یادگیری یک زبان خارجی باید شروع به اشتباه کردن کنید تا یاد بگیرید. این بخشی ار فرآیند یادگیری هر چیزی است؛ پس تنها آن را بپذیرید!

هنگام مکالمه کردن با کسی به یاد داشته باشید که آن‌ها قرار نیست اشتباهات شما را تک به تک بشمارند یا به سما بخندند، در عوض برای این‌که برای صحبت کردن با آن‌ها اشتیاق نشان داده‌اید، شما را تشویق نیز می‌کنند.

سعی کنید تا بیشتر روی پیام و فهماندن آن‌ چیزی که می‌خواهید به طرف مقابل بگویید تمرکز کنید.

4. روش یادگیری خود را تغییر دهید.

همچین ادعایی که یک روش خاص برای یادگیری زبان خارجی بهترین است اصلا و ابدا درست نیست؛ پس اگر یک روش یادگیری به درد شما نمی‌خورد، آن را عوض کنید!

برخی افراد یادگیری با کتاب‌های درسی را ترجیح می‌دهند، برخی با خواندن داستان انگلیسی و برخی با فیلم با زیرنویس دیدن بیشتر یاد می‌گیرند؛ می‌بینید به اندازه‌ی موهای سرتان روش یادگیری زبان خارجی وجود دارد. پس آسان‌ترین و جذاب‌ترین روش‌های یادگیری از نظر خودتان را انتخاب کنید تا هنگام یادگیری زبان خارجی از آن لذت ببرید.

5. با قدم‌های کوچک شروع کنید.

صحبت کردن با تعدادی از بومی‌زبانان آن‌هم بعد از تنها مدت کمی که شروع به یادگیری زبان خارجی کرده‌اید، می‌تواند برای کسانی که از اضطراب زبان خارجی رنج می‌برند یک کابوس باشد. پس قبل از شنا یاد گرفتن، سمت عمیق استخر شیرجه نزنید!

برای غلبه بر ترس از مکالمه کردن ابتدا مکالمات تک به تک را امتحان کنید؛ احتمال بردتان در یک جنگ تن به تن بیشتر از آن است که خواسته باشید با گروهی از افراد مبارزه کنید، اینطور نیست؟!

هنگام مکالمه‌ی تک به تک اعتماد به نفستان بیشتر و درنتیجه سطح اضطرابتان کمتر می‌شود. حتی می‌توانید این مکالمه را از طریق برخی اپلیکیشن‌هایی که برای تقویت مهارت اسپیکینگ مناسب هستند هم به صورت مجازی انجام دهید.

در ابتدا اگر هنوز برای حرف زدن به زبان خارجی احساس راحتی نمی‌کنید، می‌توانید برای طرف مقابلتان تایپ کنید و مدتی بعد که احساس بهتری پیدا کردید صحبت کردن را شروع کنید.

6. با افرادی که نمی‌شناسید صحبت کنید!

اگر از صحبت کردن به زبان خارجی با اعضای خانواده، همکاران، پارتنر زبان انگلیسی یا دوستانتان احساس استرس یا ناراحتی می‌کنید؛ پس با غریبه یا شخصی که نمی‌شناسید صحبت کنید.

صحبت کردن با کسی که نمی‌شناسید یا اصطلاحا غریبه، مزیت‌های زیادی دارد. به عنوان مثال:

• دیگه قرار نیست آن‌ها را دوباره ببینید.
• آن‌ها نمی‌توانند اشتباهات خنده‌دار شما را هنگام صحبت کردن به زبان خارجی به گوش دوستانتان برسانند، چون اصلا دوستانتان را نمی‌شناسند!
• آن‌ها نمی‌توانند شما را بخاطر اشتباهاتتان تحقیر کنند مخصوصا در فضاهای مجازی چون آن‌ها اصلا هویت اصلی شما را نمی‌دانند.
• اصلا مهم نیست که آن‌ها در مورد شما چه فکری خواهند کرد چون تنها یک دقیقخ بعد از حرف زدن شما را از یاد خواهند برد.

حتی ممکن است با این افراد نیز دوست شوید و برای مدت طولانی با آن‌ها مکالمه داشته باشید. این راهکار می‌تواند مانند یک معجزه برای اعتماد به نفس شما عمل کند و اضطراب زبان خارجی شما را کم کم از بین ببرد.

سخن پایانی

از این‌که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاس‌گزاریم و امیدواریم از خواندن آن لذت برده باشید و برایتان مفید بوده باشد.

در این مقاله کوشیدیم تا در مورد چیستی و چگونگی اضطراب یادگیری زبان خارجی یا به طور کلی اضطراب زبان خارجی بپردازیم و راهکارهایی برای غلبه بر اضطراب زبان خارجی را در اختیارتان قرار دهیم تا یک بار برای همیشه از شر آن خلاص شوید.

از یاد نبرید که غلبه بر اضطراب زبان خارجی کار راحتی نیست و همچنین زمان‌بر است؛ اما ارزشش را دارد. پس اگر از این مشکل رنج می‌برید از همین الان شروع کنید و هر سوالی داشتید نیز از خودمان بپرسید تا سریعا به آن‌ها پاسخ دهیم.