در این مقاله، به شناخت معروفترین دسرهای فرانسوی میپردازیم و در ادامه، قصد داریم در کنار یادگیری کلمات جدید و ریشه و معنی آنها، شما را تا حدودی با تاریخ و فرهنگ آشپزی و شیرینیپزی کشور فرانسه آشنا کنیم.
خواستگاه معروفترین، محبوبترین، پرطرفدارترین و کلاسیکترین دسرهای جهان را میتوان در کشور فرانسه پیدا کرد که البته بیشتر آنها حدودا بین قرن هفدهم تا نوزدهم توسط آشپزان ماهری اختراع شدهاند که علی رغم پیشرفت دنیای مدرن، همچنان طرفداران خود را از دست ندادهاند.
از جمله دسرهای فرانسوی محبوب در کشور ما و هماهنگ با ذائقهمان میتوان به نان خامهای، ماکارون، کرپ، فرنچ تست، انواع تارت و… اشاره کرد که در ادامه مقاله در مورد ریشه، خواستگاه و خالق و … هر کدام از آنها یاد میگیریم.
موس شکلاتی | La mousse au chocolat
موس Mousse در فرانسوی به معنی کف یا خزه است، پس همانطور که از معنی آن پیداست، بافت این دسر حالت نرم و کف مانندی دارد و جز دسرهای سرد به حساب میآید. این دسر توسط یک فرد سوئیسی به نام چارلز فازی (Charles Fazi) که از آشپزهای لویی شانزدهم بود اختراع شد و در سال ۱۷۵۵، سرآشپزی به نام منون (Menon) عنوان موس شکلاتی را برایش انتخاب کرد.
این دسر، شیرین، ساده اما هیجانانگیز و با مواد روزانه آشپزخانه شما مثل شکلات، شیر و تخممرغ است و نیازی به زمان زیادی برای تهیه آن ندارد. پس اگر شما از عاشقان شکلات هستید، این دسر برای شما پیشنهاد بسیار شگفتانگیزی است! همچنین انواع دیگری از موس در کشور فرانسه مثل موس گوشت، ماهی، سبزیجات و… هم وجود دارند که البته گاهی در دسته پیشغذا و گاهی در دسته غذای اصلی هستند.
مطالعه کنید: مکالمه سفارش غذا در رستوران به زبان فرانسه
فوندانت شکلات | Fondant au chocolat
فوندانت شکلات Fondant au chocolat حدود چهل سال پیش توسط آشپز معروف فرانسوی میشل براس (Michel Bras) اختراع شد. دسری که به یکی از بزرگترین موفقیتهای آشپزی در کشور فرانسه تبدیل شده و جزو محبوبترین دسرهاست.
ظاهر این دسر حتی برای کسانی که علاقه چندانی به شکلات ندارند هم جذاب است و چه بسا که مرحله هیجانانگیز آن، موقع برش فوندانت و جاری شدن شکلات مایع داخل آن است که در ایران این دسر به دسر شکلات مذاب هم بسیار معروف و مخصوص مجلسهایی مانند عروسی است.
تارت لیمو | La tarte au citron
تارت لیمو یا لیمویی Tarte au citron در ویلکرن (Villecresnes)، یکی از حومههای در جنوب شرقی پاریس اختراع شده است؛ این دسر در اوایل قرن نوزدهم برای پادشاه سرو میشد، به این دلیل که نمادی از مال و ثروت داشته است و در حال حاضر، هم در خانهها و هم در شیرینیفروشیها و رستورانها قابل سرو است.
شاید از اسم و ظاهرش فکر کرده باشید که دسری با مزه ملس مانندیست اما مزه این دسر شیرین است و سرد سرو می شود؛ و در واقع، شما هیچ برش لیمویی در این دسر پیدا نمیکنید، بلکه با استفاده از خامه لیمو (مخلوطی از تخممرغ، شکر، آبلیمو و پوست لیمو) به آن طعم داده میشود.
تارت تاتین | La tarte tatin
تارت تاتین Tarte tatin که به آن تارت وارونه هم میگویند توسط خواهران تاتین (استفانی و کالین) در قرن نوزدهم و در هتل تاتین فرانسه بر اثر اشتباهشان اختراع شده است و به طور دقیقتر، نتیجه یک شکستیست که خوب از آب درآمده است.
در واقع آن دو خواهر قصد پخت تارت سیب را داشته بودند اما هنگامی که سیبها بیش از حد پخته میشوند، شروع به ریختن خمیر شیرینیپزی بر روی آن میکنند و به این صورت تارت جدیدی را به نام خودشان اختراع میکنند.
از دست ندهید: انواع لباس و اصطلاحات مد به فرانسوی + ویدیو
کرپ | Les crêpes
کرپ Crêpes به تقریبا ۷ هزار سال قبل از میلاد یعنی در قرن سیزدهم و در استانی به نام برتاین (Bretagne) در فرانسه برمیگردد. نوعی پنکیک بسیار نازک و غلیظ از مخلوط آب و غلات له شده است که بر روی یک سنگ تخت و داغ پخته میشود؛ و مزیت آن در برخی مناطق به آرد گندم سیاه یا آرد بدون گلوتن آن است که آن را با شکلات داغ یا نوتلا و انواع میوههای دلخواه شما سرو میکنند.
همچنین خوردن کرپ داغ و تازه در خیابان شانلیزه (les Champs-Elysées) پاریس از مزایای سفر به فرانسه به شمار میآید!
جزیره شناور | L’île flottante
جزیره شناور یا معلق Ile flottante یا “L’œuf à la neige” به معنی «تخممرغ برفی»، یک نوع دسر معروف در کشور فرانسه که خالق آن، آشپزی بزرگ به نام آگوست اسکوفیه (Auguste Escoffier) در اواخر قرن نوزدهم است. این دسر متشکل از مرنگی است (Meringue : مخلوط سفید تخممرغ و شکر) که بر روی کِرِمی به نام آنجلیس که به آن سس کاستارد هم میگویند شناور شده است و ظاهرا این نوع دسرهای جامد که بر روی خامه، ژله یا … قرار میگیرند به قرن نوزدهم و یا بیستم برمیگردند.
این دسر بسیار شیرین و غیر رژیمی و همراه با تزئین با شکر رشتهای است که سرد سرو میشود و طرز تهیهاش بسیار ساده و فقط با استفاده از شکر، تخممرغ، شیر، نمک، وانیل و… است.
مطلب کاربردی آموزش فرانسه: آموزش اعضای بدن به فرانسوی
کرم بروله | La crème brûlée
کرم بروله Crème brûlée توسط یک آشپز فرانسوی به نام فرانسوا ماسیالوت (François Massialot)، در قرن ۱۷ برای جشن سنت جوزف (مطابق با کتاب New royal cool and bourgeois ۱۶۹۱) اختراع شد. این دسر یک کرم کاراملی (کاراملیزه) شده با آرد ذرت است که با زرده تخممرغ، شکر، خامه، وانیل و کارامل درست میشود.
ماکارون | Le macaron
ماکارون Macaron در ابتدا در ایتالیا و با همین نام ظاهر شد اما اکثرا ریشه آن را برای قرن هفدهم و در سال ۱۶۶۰ در سن ژان دو لوز (Saint Jean de Luz) میدانند، جایی که یک شیرینیپز آن را برای عروسی پادشاه لویی چهاردهم به پادشاه پیشنهاد کرد.
مواد اصلی این شیرینی که به عنوان دسر سرد سرو میشود سفیده تخممرغ، رنگهای خوراکی مجاز، پودر بادام یا پودر بادامزمینی و شکر است. و اغلب وسط شیرینی را با شکلات سفید و خامه و گاهی با مربای دلخواه طبق سلیقه شما پر میکنند.
پاریس- برست | Paris-Brest
پاریس برست Paris-Brest به ملکه شیرینیهای فرانسوی معروف است! و در دستورات غذاهای کلاسیک فرانسوی قرار دارد که در سال ۱۹۰۹ توسط لویی دوراند (Louis Durand) اختراع شده است.
یک دسر حلقهای یا دایرهای شکل که الهام گرفته از چرخهای دوچرخه است و جذابیت و محبوبیتش بهخاطر فندقهای تازه برشته شده آن است؛ همچنین با کرم موسلین پرالین پر شده و تزئینش با پودر قند به پایان میرسد.
شیرینی ناپلئونی | Mille-Feuille
شیرینی ناپلئونی یا میلفُی Mille–feuille تشکیل شده از کلمات mille = هزار و feuille = برگ، به معنای هزار برگ است که طبق گفته منابع توسط فرانسوا پیر دو لا وارن (François Pierre De La Varenne) در قرن هفدهم اختراع شده و سپس توسط ماری–آنتوان کارام (Marie–Antoine Carême) در قرن نوزدهم تکمیل شده است. خمیر هزارلا، کرم کاستارد و پودر قند از مواد اصلیاش هستند.
نان خامهای | Profiteroles
نان خامهای Profiterole معروف که در کشور ما هم طرفداران بسیار زیادی دارد، نام خود را از یک سنت در قرن شانزدهم گرفته است؛ گویا در آن زمان گاهی به خدمتگزاران با غذا پاداش میدادند که نان خامهای جزو پاداش و تشقویقی آنها بوده است. نان خامهای، پروفیترول یا شو (chou به معنی کَلَم)، یک نوع شیرینی به شکل توپ است که از خمیر تهیه شده و داخل آن از خامه زدهشده، کرم کاستارد و بستنی پر میشود.
بیشتر مطالعه کنید: 10 روش تقویت مکالمه زبان فرانسه
کروکمبوش | Croquembouche
کروکمبوش Croquembouche در ابتدا به صورت Croque-en-bouche نامیده میشده (croque از مصدر فعل croquer به معنی بلند بلند چیزی را خوردن/ ملچ ملوچ کردن و bouche به معنی دهان است) که در مرور زمان هر سه کلمه را با هم ادغام میکنند.
خالق این کیک سنتی که اغلب به عنوان کیک عروسی سرو میشود، ماری-آنتوان کارام (Marie-Antoine Carême) در قرن نوزدهم بوده که اولین بار آن را برای شاهزاده برتیه (Le Prince Berthier) سرو میکند. این دسر شکل هرم مانندی از نانهای خامهای است که توسط کارامل یا آبنبات به همدیگر چسبانده میشوند و ظاهری فریبنده ایجاد میکند.
همچنین از دیگر اسمهای این دسر هرم کلم .Pyramide de choux است چون نان خامهای در فرانسه نمادی از کلم است.
اکلر شکلاتی | L’éclair au chocolat
اکلر شکلاتی Éclair au chocolat هم نوعی شیرینی خامهای است که باز هم در قرن نوزدهم و در شهر لیون (Lyon) فرانسه، توسط ماری-آنتوان کارام (Marie-Antoine Carême )، یکی از بزرگترین قنادهای تاریخ، ابداع شد و دلیل نامگذاریاش به این دلیل است که این دسر، سریع مانند یک صاعقه خورده میشود؛ (éclair یعنی صاعقه) و البته ناگفته نماند که این شیرینی در ابتدا “petite duchesse” یعنی “دوشس کوچک” نام داشت.
کانله | Le canelé
کانله Canelé کلاسیکترین شیرینی و دسر فرانسوی شناخته میشود و از کلمه گاسکون (Gascon) سرچشمه میگیرد، زبانی که در منطقه بوردو (Bordeaux) در فرانسه صحبت میشده است و به علاوه اینکه این دسر از افتخارات این منطقه به حساب میآيد. کانله نه تنها به صورت دسر، بلکه همراه با چای و یا صبحانه سرو میشود و همچنین مانند اغلب دسرها با وجود اینکه تهیه کردن آن با مواد اولیه در دسترس است اما نیاز به قالبهای مخصوص و پخت با حرارت بالا دارد.
نان تست فرانسوی | Pain perdu
نان تست فرانسوی Pain perdu که ممکن است آن را بیشتر با نام انگلیسیاش یعنی فرنچ تست (French toast) و با نام نان تخممرغی در فارسی شناخته باشید؛ بسیار ساده و فقط با آغشته کردن نان تست در تخممرغ همزده شده و گاهی همراه با کمی شیر و سپس سرخ کردن آن درست میشود.
بسیاری معتقدند که نان تست فرانسوی به روم باستان برمیگردد چون در کتاب آپیکیوس (Apicius) که مربوط به قرن پنجم قبل از میلاد است، دستور مشابهی وجود دارد. بدین صورت که رومیها تکههای نان را قبل از سرخ کردن در شیر و گاهی تخممرغ فرو میکردند و به آن پان دولسیس (Pan Dulcis) میگفتند.
همچنین در برخی از مناطق فرانسه، این دسر نامهای دیگری مانند dorée به معنی طلایی در یکی از استانهای سابق فرانسه Périgord یا حتی pain crotté یعنی نان خاکی /گلی یا pain ferré یعنی نان آهنی در یکی از نواحی فرانسه Nord-Pas-de-Calais دارد.
همچنین در یکی از شهرستانهای غرب این کشور به نام شارنت (Charente)، نان تست فرانسوی را به دلیل رنگش در هنگام پختن گاهی soupe-rousse به معنی برف آبشدهی حنائی رنگ مینامند.
امیدواریم این مقاله شما را تا حدی در کسب اطلاعات عمومی مربوط با تاریخ و فرهنگ آشپزی و شیرینیپزی کشور فرانسه آشنا کرده باشد.
آیا تا به حال هر کدام از این دسرها را امتحان کردهاید؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
