حافظه‌ی دیداری چیست؟ + 10 تکنیک‌ تقویت آن

دیدن کجا و شنیدن کجا! تحقیقات زیادی نشان می‌دهند که یادگیری، بیشتر از طریق دیدن رخ می‌دهد تا شنیدن. از همین رو است که ما اطلاعات مربوط به مکان‌ها، انسان‌ها و اجسامی را که دیده‌ایم و حتی رویاهایی را که در سرمان نقش بسته‌اند، بهتر به یاد می‌آوریم.

حافظه‌ی ما تنها یک واحد مستقل نیست؛ بلکه انواع مختلفی از حافظه وجود دارند که در این سری از مقالات رایگان سایت آکادمی روان می‌خواهیم در مورد یکی از آن‌ها که حافظه‌دیداری نام دارد و در آموزش زبان انگلیسی نیز نقش زیادی دارد، صحبت کنیم. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید تا چیستی و راه‌های تقویت حافظه‌ی دیداری را باهم یاد بگیریم.

حافظه‌ی دیداری چیست؟ (Visual memory)

حافظه‌ی دیداری یا بصری توانایی یادآوری تمامی چیزهایی است که چشم‌ها دیده‌اند. به عنوان مثال هنگامی که می‌خواهید مکانی که کلیدهای خود یا اجسامی که نمی‌خواهید گمشان کنید را قرار داده‌اید یا نحوه‎‌ی نوشتن یک کلمه (Spelling) را به یاد آورید و وقایع یک اتفاقی که شاهدش بوده‌اید را برای شخصی بازگو کنید، از حافظه‌ی دیداری خود استفاده می‌کنید.

به کمک حافظه‌ی دیداری است که می‌توانید با شنیدن نام اجسام، مکان‌ها، انسان‌ها و… آن‌ها را بدون نیاز به قوه‌ی تخیل در ذهنتان تجسم کنید؛ زیرا که شما می‌توانید تنها با یک‌بار دیدن چیزی، شکل و تمامی ویژگی‌های آن را درخاطرتان بسپرید.

از دست ندهید: 10 راه‌کار مفید تقویت حافظه🧠 برای یادگیری زبان انگلیسی

حافظه‌ی دیداری کوتاه‌مدت و بلندمدت

• حافظه‌ی دیداری کوتاه‌مدت :

در این نوع از حافظه‌ی دیداری ما توانایی به‌ یاد آوردن چیزهایی را داریم که از دیدن آن‌ها خیلی نگذشته باشد. ما هر روز مرتبا از حافظه‌ی کوتاه‌مدت خود استفاده می‌کنیم؛ به عنوان مثال هنگامی که می‌خواهیم رمزی که دیده‌ایم را تا زمانی که آن را جایی یادداشت کنیم به یاد داشته باشیم یا نقاشی که با نگاه کردن به جسمی که در محیط اطرافش قرار دارد، آن را روی کاغذ طراحی می‌کند.

ما روزانه چیزهای خیلی زیادی را در اطراف خود می‌بینیم یا تجربه می‌کنیم و همه‌ی آن‌ها در حافظه‌ی کوتاه مدت ما قرار می‌گیرند. همانطور که از نامش پیداست بیشتر چیزهایی که در حافظه‌ی کوتاه‌مدت ما قرار می‌گیرند اگر استفاده‌ای برای ما نداشته باشند یا اینکه برایمان مهم نباشند، سریعا از یاد می‌روند.

اما در صورتی که مواجهه با آن چیز یا اتفاق مرتبا تکرار شود یا با حس خاصی عجین شده باشد، آن خاطره به حافظه‌ی بلندمدت ما منتقل می‌شود.

• حافظه‌ی دیداری بلندمدت:

در این نوع از حافظه‌ی دیداری ما توانایی به‌ یاد آوردن خاطرات و اتفاقاتی را داریم که در گذشته برای ما اتفاق افتاده‌اند. دوباره لازم به ذکر است که خاطراتی که با حس‌های خاصی مانند عشق، نفرت، شادی یا غم عجین شده‌اند، بیشتر در حافظه‌ی ما ماندگارند. به عنوان مثال شما می‌توانید خاطره‌ای از زمان کودکی‌تان را واضحانه به یاد آورید.

خاطرات بلندمدت می‌توانند بر اثر مشاهده‌ی مکرر و مرتب چیزی نیز به وجود آیند؛ به عنوان مثال وقتی با اتومبیل مرتبا یک مسیر را طی می‌کنید، در نهایت خواهید توانست آن مسیر را بدون استفاده از GPS یا هرگونه کمک دیگری یاد بگیرید.

از دست ندهید: سبک‌های مختلف یادگیری زبان انگلیسی و اهمیت آن‌ها

نقش حافظه‌ی دیداری در مهارت‌های خواندن و نوشتن و تایپ کردن

علائم حافظه‌ی دیداری ضعیف چه هستند؟

اگر فردی حافظه‌ی دیداری ضعیفی داشته باشد، مسلما بیشتر یا برخی از موارد زیر را تجربه کرده است:

• عدم توانایی یا دشواری در کُپی کردن مطالب از کتاب یا تخته
• عدم شناسایی یا دشواری در یادآوری حروف و اعداد
• عدم توانایی در درست نوشتن کلمات
• تنبل بودن در نوشتن و فعالیت‌های نوشتاری
• باهم اشتباه گرفتن حروف و کلمات هنگام نوشتن
• داشتن عملکردی ضعیف در مهارت ریاضی
• عدم فهم یا داشتن عملکردی ضعیف در خواندن متن‌های مفهومی (در اینگونه موارد فرد نیاز دارد تا برای فهمیدن متنی آن را بلند بخواند)
• داشتن املای ضعیف
• کُندنویسی (اصطلاحا هنگام نوشتن دست کُندی داشتن)
• دشواری در تشخیص درست اعداد و علامت‌های ریاضی روی ماشین‌حساب
• عدم توانایی در حفظ کردن اطلاعات ساده‌ای مانند شماره‌ی تلفن همراه

توجه: در دوره ارزشمند انیمیشن استوری، درکنار انیمیشن‌های مخصوص و زیبا، استاد کریمی در کنار شما هستند تا تمام موارد مهم قسمت‌های انیمیشن در مابین آن به شما آموزش دهند. وقتشه که توی دوره «ایستگاه انیمیشن» شرکت کنی. بعد از ثبت‌نام بلافاصله میتونی به انیمیشن‌های جذاب که توسط استاد کریمی آموزش داده میشه دسترسی پیدا کنی!

10 تا از بهترین تکنیک‌ها برای تقویت حافظه‌ی دیداری

1.توصیف کلمات بدون استفاده از نام آن‌ها: در این تمرین تنها کاری که باید انجام دهید این است که سعی کنید تا چیزی را بدون گفتن نام آن و تنها با استفاده از کلمات و جملات دیگر، برای کسی توضیح دهید.برای اینکه آن کلمات را توصیف کنید محبور هستید تا چیزها و موقعیت‌های متفاوتی را در ذهنتان تجسم کنید.

شاید در ابتدا سخت به نظر برسد ولی به مرور زمان حافظه‌ی دیداری شما را تقویت می‌کند. برای تمرین سعی کنید تا کلماتی مانند pen و truck را توصیف کنید.

2.یادآوری یک روز کامل: این تکنیک‌ را می‌توانید هر شب قبل از آنکه بخوابید انجام دهید. تنها کاری که باید بکنید این است که سعی کنید که تمامی کارهایی را که از لحظه‌ی بیدار شدنتان در صبح تا آن لحظه‌‌ای که در تختتان دراز کشیده‌‌اید انجام داده‌اید یا اتفاقاتی که برایتان افتاده است را به یاد آورید. هر چه بیشتر به یاد آورید بهتر است!

3.یادآوری و یادداشت رویاها و آرزوها: یکی از بهترین تمرین‌ها برای تقویت حافظه‌ی دیداری داشتن یک dream journal (دفتر آرزوها و رویاها)است. در این روش با تصویرسازی و تجسم رویاها و آرزوهایتان به بهتر شدن حافظه‌ی دیداری خود کمک می‌کنید.

4.مدیتیشن بصری (visual meditation):  در این روش اگر یک فرد مبتدی در زمینه‌ی مدیتیشن هستید و نمی‌دانید که باید چه روندی را طی کنید، CD های مخصوص مدیتیشن انتخاب‌های عالی برای شما هستند؛ زیرا با دنبال کردن جملات گوینده می‌توانید خودتان را در محیطی با مواردی که گفته می‌شود تجسم کنید.

اما اگر علاقه‌ای ندارید و تجربه‌ی مدیتیشن دارید، می‌توانید با تجسم اجسام و کلمات مختلف در ذهنتان این کار را انجام دهید. به عنوان مثال آهنگ یا شعر مورد علاقه‌تان که آن را حفظ نیز هستید را در حالتی که دارد از دهان خواننده‌ی مورد علاقه‌تان بیرون می‌آید تصور کنید.

سپس به اطراف خود نگاه کنید؛ بله شما در کنسرت هستید. در مرحله‌ی بعد سعی کنید هم زمان که با خواننده هم‌خوانی می‌کنید محیط کنسرت را نیز توصیف کنید. هر دفعه که این تمرین را انجام می‌دهید سعی کنید تا خودتان را با موضوع جدیدی به چالش بکشید.

5.صحبت کردن در مورد تصاویر: برای انجام این تمرین یک عکس یا تصویر، که می‌تواند عکسی از خودتان یا تصویری از یک کتاب یا مجله باشد، را انتخاب کنید و سپس با نگاه کردن به آن سعی کنید تا آن را توصیف کنید.

6.تکنیک قصر یا کاخ خاطره (شیوه‌ی لوکی): این تکنیک بسیار برای یادگیری لغات یک زبان دیگر مفید است. در این روش باید مکانی (که قبلا در آن بوده‌اید یا صرفا یک مکان خیالی است) را در ذهن خود تصور کرده و سپس تصویر آن لغاتی که می‌خواهید یاد بگیرید را در آن مکان تجسم کنید و سپس همانطور که به قسمت‌های مختلف آن مکان قدم می‌زنید آن اطلاعات را برای خودتان مرور می‌کنید.

7.بازی پیدا کردن تفاوت‌ها: برای انجام این تمرین نیاز به دو تصویر تقریبا یکسان ولی با تعداد اندکی تفاوت نیاز دارید که می‌توانید آن‌ها را در بعضی از کتاب‌ها پیدا کنید یا از اینترنت دانلود کنید. سپس باید به این تصاویر با دقت نگاه کرده و تفاوت‌ها را بیان کنید.

اگر می‌خواهید مشابه این عمل را بدون تصاویر و در زندگی واقعی برای کودکان خود انجام دهید، کافی است تعدادی از لوازم را روی میز چیده و بعد از کودک بخواهد تا پشتش را به میز کند و در این حین شما محل برخی از آن اجسام را جا به جا کنید. متعاقبا از کودک بخواهید که به سمت میز برگردد و نام  اجسامی را که جایشان عوض شده است به شما بگوید.

8.بازی با کارت‌: در این روش شما نیاز به تعدادی کارت‌هایی که شکل‌های مختلفی رویشان قرار دارد و در هر کارت یک تصویر مانند یک تصویر روی کارت دیگری است دارید (می‌توانید این کارت‌ها را به صورت آماده از مراکزی که لوازم آموزشی و سرگرمی می‌فروشند تهیه کنید).

بازی به این صورت است که اعضای گروه هر کدام یک کارت برای خود بر می‌دارند و بقیه‌ی کارت‌ها را روی زمین می‌گذارند (به این صورت که روی کارت‌ها روی زمین قرار گیرد). سپس با شروع بازی کارت‌هایی که روی زمین قرار گرفته‌اند را برمی‌گردانند و هر کس که زودتر آن تصویر یکسانی که بین کارت برگردانده شده و کارت خود است ببیند، آن کارت را بر می‌دارد.

در آخر بازی هر کس تعداد کارت بیشتری داشته باشد برنده است.

9.به خاطر سپردن نام‌ها: گاهی‌اوقات برای بعضی‌ها به خاطر سپردن نام افراد کار بسیار سختی است مخصوصا اگر قرار باشد نام تعداد زیادی را یاد بگیرند. تکنیکی که برای این کار می‌توانید انجام دهید این است که نام آن افراد را با کلمه‌ای یا موقعیتی که در محیط اطرافتان وجود دارد مربوط و همراه کنید.

به عنوان مثال اگر دوستی دارید که نامش مریم است می‌توانید نام او را با تجسم گل مریم به خاطر بسپارید. یا اگر فردی را می‌شناسید که بسیار کتاب ‌می‌خواند می‌توانید نام او را با تجسم کتاب یا فردی که دارد کتاب می‌خواند به یاد بیاورید.

10.دخیل کردن احساسات و حواس پنج‌گانه با اطلاعات: اصولا خاطراتی که با احساسات و حواس پنج‌گانه ما درگیر باشند، به حافظه‌ی بلندمدت ما منتقل می‌شوند و یادآوری آن‌ها کار بسیار راحتی است. از این رو سعی کنید تا اطلاعاتی که نیاز است تا آن‌ها را به خاطر بسپارید را با آن‌ها همراه کنید.

مثلا اگر نیاز دارید تا نام پارچه‌ای را به خاطر بسپارید سعی کنید نامش را به احساسی که از لمس آن دارید مربوط کنید؛ در این صورت مدت زمان طولانی‌تری به یاد خواهید داشت.

از دست ندهید: 10 تا از بهترین کشورها برای مهاجرت ایرانیان در سال 2022

توصیه‌هایی برای داشتن حافظه‌ی دیداری قوی‌تر

1. مواظب هر آنچه که می‌خورید باشید!                                                                                                                                             

برای داشتن بدن و ذهنی سالم‌تر نباید برخی غذاها  و نوشیدنی‌هایی با شکر افزودنی یا کربوهیدرات‌های تصفیه شده مصرف کنید و در عوض باید غذاها و نوشیدنی‌هایی با مواد مغذی بخورید و بنوشید؛ مانندغذاهایی شامل: اُمگا 3، ویتامین D، کاکائو و توت‌ها. و نوشیدنی‌های شامل caffeine ( کافئین)

از دست ندهید: چه خوراکی‌هایی باعث «تقویت حافظه» می‌شوند؟

2. ذهن و مغز خود را تمرین دهید.                                                                                                                                                      

تمرین‌هایی که در بالا برای تقویت حافظه‌ی دیداری و ضمیر ناخودآگاه ذکر شد، همگی غذای ذهن و مغز محسوب می‌شوند؛ پس ذهن خود را گرسنه نگذارید!

3. مدیتیشن انجام دهید.                                                                                                                                                                  

انجام مدیتیشن اثرات اجتناب‌ناپذیری بر سلامت روان و جسم ما دارد و ذهن و حافظه‌ی ما را قوی می‌سازد. پس اگر می‌توانید تمام اعضای خانودتان را برای انجام آن مجاب کنید.

4. به طور مداوم ورزش کنید.

از قدیم گفته‌اند “عقل سالم در بدنی سالم است”؛ در نتیجه برای داشتن ذهن و بدنی سالم باید به صورت مداوم و همیشگی ورزش کرد.

از دست ندهید: بهترین حرکات یوگا برای تقویت حافظه و مغز

5. خوب بخوابید.                                                                                                                                                                                

مغز ما پایگاه عملیاتی بدن ماست پس باید مدت مشخصی را در طول روز به استراحت و ریکاوری بپردازد تا روز بعد دارای انرژی کافی برای انجام وظایفش باشد. پس داشتن حداقل 6 یا 7 ساعت خواب در روز لازمه‌ی داشتن یک ذهن سالم است.

برای محک زدن حافظه تصویری خود و دیدن قابلیت‌های خارق‌العاده آن ویدئوی زیر را مشاهده کنید و تمرینات داخل آن را انجام دهید.

سخن پایانی

از اینکه تا آخر این مقاله با ما همراه بودید از شما متشکریم. با مطالعه‌ی این مقاله خواهید توانست تشخیص دهید که آیا حافظه‌ی دیداری قوی‌ای دارید یا خیر و اینکه برای قوی‌تر کردن آن چه کارهایی می‌توانید انجام دهید. همانطور که ذکر شد نقش حافظه‌ی دیداری در یادگیری زبان انگلیسی را از یاد نبرید و با انجام راهکارهای گفته شده برای تقویت آن تلاش کنید.