15 روش افزایش انگیزه در کودکان

انگیزه در کودکان رابطه مستقیمی با موفقیت آن‌ها دارد. به همین خاطر والدین به دنبال این هستند تا با روش‌های مختلفی در کودک خود ایجاد انگیزه نمایند. انگیزه نیرویی است که انسان را حتی در شرایط بسیار دشوار نیز به ادامه مسیر دعوت می‌کند.

انجام هر فعالیتی نیازمند داشتن انگیزه است. در این مقاله به راهکارهایی برای ایجاد و تقویت انگیزه در کودکان اشاره شده است تا والدین بتوانند با بهره گیری از آن به موفقیت کودک خود کمک نمایند.

چگونه انگیزه در کودکان را تقویت کنیم؟

امروزه علم روانشناسی انگیزه را به دو دسته انگیزه بیرونی و انگیزه درونی تقسیم‌بندی می‌کند. انگیزه درونی از درون نشئت می‌گیرد و به این معناست که فرد برای انجام یک کار فقط باید به آن علاقمند باشد و از انجام آن کار لذت ببرد؛ اما انگیزه بیرونی نیازمند عاملی بیرونی است که فرد را به انجام فعالیتی سوق دهد.

به عبارت دیگر، انگیزه بیرونی به این معناست که فعالیتی را به دلیل وجود عوامل محیطی و برای رسیدن به نتیجه انجام دهید نه ذاتا به این دلیل که به انجام آن فعالیت علاقمند هستید.

خوشبختانه کودکان انرژی بسیاری در آموختن دارند. اما بهتر است قبل از یافتن راهی برای تقویت انگیزه در کودکان، دلایل بی‌انگیزه بودن را در آن‌ها بررسی کنید. شاید فرزندتان به اختلال ADHD یا ADD دچار باشد و یا از افسردگی رنج می‌برد.

بنابراین اولین گام و بهترین گام این است که در ابتدا با یک مشاور اطفال در این رابطه صحبت کنید و پس از آن، راهکارهای زیر را امتحان نمایید.

۱- اهدافی قابل دسترس برای کودک تعیین نمایید.

هنگامی که هدفی دست یافتنی برای کودک خود تعیین می‌کنید، سبب می‌شوید تا انگیزه در کودک بیشتر شود و کم کم اعتماد به نفسش نیز تقویت گردد. به همین خاطر توصیه می‌شود چالشی را برای کودک خود در نظر بگیرید که بدانید از پس آن برمی آید و به او انگیزه دهید برای رسیدن به آن تلاش کند.

از همان سنین کم تلاش کنید تا کودک هدفی را برای خود مشخص سازد. این هدف می‌تواند درست کردن یک کاردستی یا آموزش دیدن تعدادی لغت انگلیسی باشد. این کار باعث می‌شود تا ذهن کودک از همان سنین ابتدایی با هدف‌گذاری آشنا شود و در تمام طول زندگی خود از این روش به درستی بهره بگیرد.

مطالعه کنید: شعر کودکانه به انگلیسی

۲- در تمام لحظات از کودک خود حمایت کنید.

حمایت از کودک و تشویق او نباید صرفا زمان به پایان رساندن یک پروژه باشد. هنگامی که فرزندتان می‌خواهد کار بزرگی را آغاز کند، لازم است به او کمک کرده و از او حمایت کنید. حمایت از کودک حس بسیار خوبی را در او ایجاد کرده و باعث می‌شود کودک احساس موفقیت کند.

به طور مثال زمانی که کودک در حال انجام کاردستی برای مدرسه است، می‌توانید به او ایده بدهید و یا تلاش کنید تا با کمک شما، کارش را تا جای ممکن به بهترین شکل به اتمام برساند. در این شرایط، حتی اگر کودک نمره خوبی کسب نکند، ناامید نمی‌شود و انگیزه‌اش را از دست نخواهدداد؛ بلکه سعی خواهدکرد با احساس موفقیتی که در او ایجاد شده است، تلاش بیشتری داشته باشد.

۳- تلاش کودک خود را ستایش کنید.

روی تلاش فرزندتان تمرکز کنید نه نتیجه کاری که انجام می‌دهد. به عنوان مثال، اگر فرزندتان نمره خوبی کسب کرد، او را دائما به خاطر نمره خوب ستایش نکنید، بلکه با او در مورد اینکه چگونه موفق به کسب این نمره شده است صحبت نمایید. بالعکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی اگر کودک در درسی نمره پایین کسب کرد، نباید او را به خاطر این موضوع سرزنش کنید، بلکه باید سعی کنید متوجه شوید که ایراد کار کجاست و با همکاری یکدیگر، سعی در برطرف نمودن آن داشته باشید.

۴- کودک خود را تحت فشار قرار ندهید.

استعداد هر کس در انجام فعالیتی نهفته است. اگر کودکتان از پس موضوعی به خوبی برنمی آید، به جای تحت فشار قرار دادن و سرزنش کردن او، سعی کنید متوجه شوید علایق کودکتان بیشتر به کدام سمت و سو است و در همان جهت سعی کنید او را تشویق کنید. بنابراین سعی کنید کودک را کنترل نکنید و تنها هدایتگر او باشید.

شاید برای شما جالب باشد: 20 راز کودک شاد

۵- انتقاد کردن از کودک را فراموش کنید.

اگر قصد دارید انگیزه و اعتماد به نفس را در کودک پرورش دهید و در آینده از او فردی موفق بسازید، باید تا جای ممکن انتقاد کردن از کودک را به حداقل برسانید. انتقاد کردن حتی از افراد بزرگسال نیز موجب حس ناخوشایندی می‌شود، چه برسد به کودکی که در حال کسب تجربه‌های جدید در زندگی است و هنوز کامل جهان اطراف خود را نمی‌شناسد.

۶- از مقایسه کردن کودک با اطرافیان اجتناب کنید.

توجه داشته باشید که هر فردی با ویژگی‌های منحصر به فردی آفریده شده است و به هیچ عنوان حق ندارید فردی را به خاطر ویژگی‌هایی که انتخابی در آن‌ها نداشته، مورد سرزنش قرار دهید. قرار نیست که همه افراد علایق یکسان داشته باشند و یا در یک فعالیت خاص استعداد داشته باشند.

حتی در بین کودکان یک خانواده نیز این موضوع کاملا مشهود است چه برسد به کودکی که در خانواده‌ای دیگر پرورش یافته است.

بنابراین تنها فردی که حق دارید کودک خود را با آن مقایسه کنید، خود کودک است. به این معنا که پیشرفت‌های هر روز او را با روز قبل مقایسه نمایید و در جاهایی که لازم است کمی سخت گیری اعمال کنید تا کودک مسیر را بهتر و سریع‌تر طی کند. در نهایت یادتان باشد که مقایسه کردن کودک با دیگران، حس سرخوردگی را در او ایجاد می‌کند و موجب می‌شود فرزندتان مدام تصور کند که از دید شما آنطور که باید و شاید، ارزشمند نیست.

۷- کودک را در جمع همسالان قرار دهید.

حضور در جمع همسالان یکی از بهترین روش‌ها برای پرورش کودک با انگیزه است. کودکان به صورت ذاتی کمی احساس رقابت یا به نوعی حسادت را در وجود خود دارند؛ وقتی آن‌ها را در بین دوستانشان قرار می‌دهید، ناخودآگاه تلاش می‌کند که شبیه سایر همسن و سالان خود رفتار کند. به همین خاطر هم انگیزه کافی در وجود او ایجاد می‌شود و هم روابط اجتماعی او به حد قابل توجهی پیشرفت خواهدکرد.

۸- از کودک خود به هیچ وجه ناامید نشوید.

متاسفانه بسیاری از مواقع دیده می‌شود که والدین از کودک خود ناامید شده و دیگر دست از تلاش برای حمایت از او برمیدارند. این یکی از بزرگترین اشتباهات والدین است! برای اینکه بتوانید به نتیجه دلخواهی برسید، لازم است ماه‌ها و یا حتی سال‌ها وقت صرف کنید و به کودک آموزش دهید؛ اما این به این معنا نیست که کودک شما کم حافظه است و یا استعدادی ندارد.

بنابراین صبور باشید و همیشه مثبت بمانید و اجازه دهید کودک از حس حمایت شما به طور کامل برخوردار باشد. هرگز مقابل کودک خود از جملاتی همانند تو نمی‌توانی یا تو نمی‌خواهی استفاده نکنید و مطمئن باشید که کودک شما هم می‌تواند و هم می‌خواهد که به هدفش دست یابد، به شرطی که شما به خوبی از پس نقش والد حمایتگر برآیید.

۹- از استقلال طلبی کودک خود حمایت کنید.

استقلال در ایجاد انگیزه ذاتی امری حیاتی است. بسیاری از والدین می‌ترسند تا به کودک خود اجازه تصمیم گیری بدهند زیرا از عواقب آن ترس دارند. اما اگر تصمیم کودک مربوط به ایمنی و سلامت او نباشد، اجازه بدهید خود تصمیم بگیرد تا با نتیجه طبیعی آن تصمیم نیز آشنا شود.

از دست ندهید: توصیه‌های انیشتین برای افزایش هوش کودکان

۱۰- قدردانی از کودک را فراموش نکنید.

اگر کودک شما کاری را انجام می‌دهد که در دل خود آن عمل را تحسین می‌کنید، حتما آن را به زبان آورده و از او قدردانی کنید. هنگامی که فرزندتان صبح‌ها با صدای زنگ ساعت به آسانی بیدار می‌شود و شب‌ها سر ساعت به تخت خواب خود می‌رود، باید از او تشکر کرد و به او گفت که چقدر از تلاش‌هایش خوشحال هستید.

۱۱- کودک خود را هیجان زده کنید.

در مورد آرزوها و اهداف کودک خود ایجاد هیجان کنید. نشان دهید که شما نیز در قبال آرزوهای او هیجان زده هستید. ترشح آدرنالین و انرژی مثبت سبب می‌شود تا کودک حتی اگر با سختی هم شده، به راه خود ادامه دهد و از تلاش‌های خود احساس رضایت داشته باشد.

۱۲- اجازه دهید که کودک به تنهایی تصمیم بگیرد و با نتیجه آن روبرو شود.

به فرزندتان اجازه دهید که گاهی اوقات خود به تنهایی تصمیم بگیرد. هنگامی که تصمیم اشتباهی می‌گیرد، اجازه دهید تا با نتیجه طبیعی که به دنبال تصمیمش به وجود آمده است رو به رو شود و مسئولیت اشتباه خود را بپذیرد.

۱۳- فعالیت بدنی برای کودک خود در نظر بگیرید.

با توجه به علایق فرزندتان، می‌توانید او را در کلاس‌های ورزشی ثبت نام کرده و برای فعالیت بدنی او برنامه ریزی داشته باشید. با ثبت نام در کلاس‌های ورزشی، علاوه بر اینکه کودک در جمع همسن و سالان خود قرار می‌گیرد، اعتماد به نفسش نیز افزایش می‌یابد. لازم به ذکر است کودکانی که فعالیت بدنی کافی نداشته باشند، در رشد بدنی دچار مشکلات جدی خواهندشد.

مطالعه کنید: 8 گام مهم دو زبانه شدن کودک

۱۴- موقعیت‌هایی برای با انگیزه کردن کودک‌تان فراهم آورید.

قرار دادن کودک در معرض دستاوردهای دیگران، آن هم در زمینه مورد علاقه شان، روش خوبی برای ایجاد انگیزه در آن‌ها است. فراهم آوردن موقعیت‌هایی برای دیدن موفقیت‌های دیگران، می‌تواند سبب افزایش انگیزه در کودک شود.

۱۵- دستاوردها را جشن بگیرید.

هنگامی که فرزندتان اهدافی که برایش تعریف شده است را به ثمر رساند، وقت آن است که دستاوردش را جشن بگیرید و او را تشویق و تمجید کنید. به او بگویید که به داشتن چنین فرزندی افتخار می‌کنید و پاداشی حتی کوچک برای دستاورد او در نظر بگیرید.

سخن پایانی

در این مقاله به راهکارهایی عالی برای ایجاد انگیزه در کودکان پرداخته شده است. به خاطر داشته باشید که به طور کلی، تکیه بیش از حد بر انگیزه‌های بیرونی، باعث دلسرد شدن کودکی می‌گردد که پیش از آن انگیزه درونی قوی برای انجام آن فعالیت داشته است.