داشتن کودک باهوش و خلاق آرزوی هر پدر و مادری است؛ اما آیا راه‌های افزایش خلاقیت و هوش در کودکان را می‌شناسید؟
فرزندان امروزه به عنوان لئوناردو داوینچی کوچک با استعدادی باورنکردنی به دنیا می‌آیند اما متأسفانه زمانی که مدرسه ابتدایی را تمام می‌کنند، چیز زیادی از پتانسیل خلاقانه آن‌ها باقی نمی‌ماند. اگرچه میانگین هوش فرزندان ما با هر نسل به دلیل بهبود شرایط زندگی افزایش می‌یابد اما در مورد خلاقیت می‌توان روند معکوس را مشاهده کرد. از دهه 1990، میزان خلاقیت فرزندان رو به کاهش بوده است. دلیل این اتفاق چیست؟ در ادامه مطلب چگونه کودکی باهوش داشته باشیم، در این مطلب توصیه های البرت انیشتن برای افزایش هوش و خلاقیت در کودکان را بخوانید.
چرا میزان خلاقیت در کودکان کم شده؟
- برنامه‌های درسی و کلاس‌های مختلف بیش از حد
درس‌های موسیقی و زبان، فعالیت های ورزشی، تدریس خصوصی، فعالیت‌های اوقات فراغت بدون وقفه در برنامه زندگی بیشتر کودکان گنجانده شده و همین موضوع سبب اشباع شدن ساعات روز آن‌ها شده است. والدین امروزی آنقدر سرگرم مشغول نگه داشتن بچه‌ها و قرار دادن آن‌ها در معرض انبوهی از اطلاعات هستند که فراموش می‌کنند این کار نتیجه عکس خواهد داشت. خستگی ناشی از این حجم از کلاس سبب از بین رفتن خلاقیت آن‌ها خواهد شد؛ مخصوصا اگر علاقه‌ای به انجام کلاس‌های فوق برنامه نداشته باشند. وقتی به فرزندانمان اجازه می‌دهیم «هیچ کاری» انجام ندهند، به مغزشان این فرصت را می‌دهیم تا ایده‌های جدیدی پیدا کنند.
- دخالت بیش از حد والدین در امور کودکان
امروزه بیشتر والدین به مدیران زندگی فرزندان خود تبدیل شده‌اند. آن‌ها مدام در بازی، یادگیری و زندگی فرزندانشان دخالت می‌کنند. این والدین مانند بولدوزر عمل کرده و تمام موانع احتمالی را قبل از اینکه فرزندانشان از روی آن‌ها رد شوند، از بین می‌برند. هنگامی که والدین دائماً فرزندان خود را تحت نظر، راهنمایی و حمایت قرار می‌دهند، شور و خلاقیت آن‌ها را از بین می‌برند. تنها با دادن آزادی به فرزندان آن‌ها را قادر می‌سازیم تا خودشان مشکلات را به روشی خلاقانه حل کنند.
- هدیه‌های فراوان
وقتی کودکان در جشن تولد دوستان خود شرکت می‌کنند، نه تنها خود آن شخص بلکه به مهمانان او نیز هدیه می‌دهند. بچه‌ها اغلب از روز تولدشان کیسه‌های کادویی پر شده را به خانه می‌آورند و این روند بی وقفه ادامه دارد. همانطور که مطالعات فعلی نشان می‌دهد پاداش‌ها و هدایای اغراق آمیز کنجکاوی و تخیل فرزندان را در دراز مدت محدود می‌کند. اگر اسباب بازی‌های زیادی در اختیار کودک قرار گیرد، کنجکاوی زیادی نخواهد داشت و به مرور زمان خلاقیت خود را از دست می‌دهند. اسباب بازی کمتر خلاقیت آن‌ها را تحریک می‌کند زیرا آن‌ها مجبور هستند از یک اسباب بازی در موقعیت‌های مختلف استفاده کنند.
در دنیای امروزی همه‌ی ما از اهمیت زبان انگلیسی آگاه هستیم. قطعا شما که به دنبال یک دوره‌ی آموزشی برای فرزند دلبند خود هستید می‌دانید که بلد بودن زبان انگلیسی می‌تواند چه رشدی برای فرزند شما داشته باشد و علاوه بر دو زبانه شدن او به افزایش هوش و خلاقیتش هم کمک می‌کند. برای تهیه دوره روی تصویر زیر کلیک کنید یا با مشاورین ما با شماره 09130013252 تماس حاصل فرمایید.
توصیه های آلبرت اینشتین برای افزایش هوش و خلاقیت کودکان
آلبرت اینشتین یکی از شناخته‌شده‌ترین نوابغ دنیاست که دید جدیدی نسبت به دنیای اطراف به انسان‌ها هدیه داد. اینشتین دیدگاه تازه‌ای نسبت به مسائل اطراف خود داشت و از سنین کودکی تفاوت او با سایر افراد مشخص بود. اینشتین در کنار تمام مقالات مهم علمی خود، نظر قابل توجهی نسبت به روش‌های افزایش هوش و خلاقیت کودکان داشت که در این مقاله از آکادمی روان به بیان این دیدگاه‌ها می‌پردازیم.
- اگر می‌خواهید فرزندان‌تان خلاق و باهوش باشند، برای آن‌ها داستان تخیلی بخوانید، اگر می‌خواهید آن‌ها باهوش‌تر باشند، برای آن‌ها داستان‌های تخیلی بیشتری بخوانید.
“If you want your children to be intelligent, read them fairy tales. If you want them to be more intelligent, read them more fairy tales”
توسعه مهارت خواندن و برانگیختن اشتیاق کودکان به ادبیات برای والدین اولویت دارد. به عنوان یک شنونده خردسال، کودک شما مهارت‌های داستان گویی شما را مشاهده کرده و یاد می‌گیرد که این مهارت‌ها را چگونه استفاده کند. با خواندن داستان‌های مختلف کودکان آموزش می‌بینند چگونه با استفاده از لحن، لهجه، بازیگری، مکث‌های دراماتیک و … مخاطب را مجذوب خود کنند.
زمانی که شما کتاب‌های متنوعی را برای کودک خود می‌خوانید، ناخوادگاه به تقویت حافظه آن‌ها هم کمک می‌کنید. احتمالا به عنوان یک بزرگسال هنوز می‌توانید جزئیات داستان‌های مورد علاقه خود را به یاد بیاورید. علاقه مندی به این داستان‌ها سبب می‌شود کودک شما جزئیات بیشتری را به خاطر سپرده و تمرکز بیشتری پیدا کند.
مطلب مفید: خوراکی‌هایی که باعث تقویت حافظه می‌شوند.
علاوه بر آن داستان‌هایی که توسط والدین خوانده می‌شود، مهارت‌های تفکر کودک را توسعه می‌دهد زیرا کودک شما رفتار شخصیت‌های اصلی داستان را با دقت دنبال کرده و عواقب این اقدامات را می‌بیند؛ در نتیجه درک او از جهان را بیشتر خواهد شد. خواندن هر نوع کتابی باعث رشد خلاقیت کودک خواهد شد اما مطالعه کتب تخیلی فضای بیشتری برای آن‌ها فراهم می‌کند تا خارج از چارچوب فکر کنند. این داستان ها مملو از ماجراهای خارق العاده، سرزمین های مسحورکننده و موجودات عجیب و غریب هستند که همگی باعث خلاقیت بیشتر خواهند شد.
- مثال زدن یکی از راه‌های آموزش نیست، بلکه تنها راه آموزش است.
“Example isn’t another way to teach, it is the only way to teach”
یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که با کمک آن منظور خود را به سایر افراد توضیح می‌دهیم، استفاده از مثال‌های مختلف است. مثال زدن باعث درک بهتر مطلب شده و به مخاطب اجازه می‌دهد درک درستی از آن جملات پیدا کند. مثال زدن از سن کم کمک زیادی به یادگیری کودک خواهد کرد. به طور مثال برای آموزش عملیات ریاضی نمی‌توان به طور مستقیم جمع را توضیح داد و معمولا مدرسین از مثال استفاده می‌کنند. برای مثال می‌توان گفت چهار سیب داریم و اگر سه سیب دیگر به آن اضافه کنیم، چند سیب خواهیم داشت؟ زدن این مثال به کودک کمک می‌کند متوجه مفهوم جمع شده و راحت‌تر از آن در محاسبات خود استفاده نماید.
- تدریس باید به گونه‌ای باشد که آنچه ارائه می‌شود به عنوان یک هدیه ارزشمند تلقی شود نه به عنوان یک وظیفه سخت!
“Teaching should be such that what is offered is perceived as a valuable gift and not as a hard duty”
اینشتین چه در مدرسه و چه در دانشگاه از خشک بودن محیط تحصیلی ناراضی بود. در دوران مدرسه آموزش خشک مدرسین را قبول نداشت و در دوران دانشگاه اساتید با همان روش‌های معمول و بدون هیچ انعطاف پذیری به تدریس می‌پرداختند. این روش آموزشی سبب می‌شود که کودکان انگیزه خود را به درس خواندن از دست داده و به مرور زمان اشتیاق و خلاقیت آن‌ها فروکش کند. یکی از راه‌هایی که می‌توان برای افزایش هوش و خلاقیت کودکان از آن کمک گرفت، ارائه آموزشی با کیفیت و در عین حال جذاب خواهد بود. اگر متد آموزشی مدرس مورد توجه کودکان قرار گیرد، به مرور زمان خلاقیت آن‌ها شکوفا شده و تاثیر خود را نشان خواهد داد.
مطالعه کنید: بهترین روش آموزش زبان انگلیسی برای کودکان کدام است؟
- اگر نمی توانی چیزی را به سادگی توضیح دهی، به اندازه کافی آن را درک نکرده‌ای
“If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough“
برای افزایش خلاقیت و هوش کودک، معلمان و والدین باید بتوانند مسائل را به سادگی توضیح داده و به کودک کمک کنند تا به درک درستی از آن دست پیدا کند. اگر مباحث جدید با پیچیدگی بیش از حد ارائه شود و کودکان نتوانند ارتباطی با توضیحات پیدا کنند، به مرور زمان اشتیاق خود را از دست خواهند داد و دیگر علاقه‌ای به یاد گرفتن مسائل جدید نشان نمی‌دهند. هر شخصی که قصد دارد مطلبی را به سایر افراد بیاموزد، خود ابتدا باید آن را درک کرده و هنر ساده سازی مساله را پیدا کند.
- من هرگز به شاگردانم درس نمی‌دهم. من فقط سعی می‌کنم شرایطی را فراهم کنم که آن‌ها بتوانند خودشان چیزی بیاموزند
“I never teach my pupils. I only attempt to provide the conditions in which they can learn”
اکثر کلاس‌های درس بدین شکل می‌گذرد که معلمی وارد کلاس شده و پس از بیان مطالب مورد نظر خود، در پایان ترم یک امتحان برگزار می‌کند اما در واقع این روش تاثیر منفی بر جای می‌گذارد. برای افزایش هوش و خلاقیت کودکان باید سعی در درگیر کردن آن‌ها با مطالب درسی کرد. امروزه متدهای آموزشی متنوعی استفاده می‌شود که هر کدام از آن‌ها روشی خلاقانه برای آموزش مطالب جدید به کودکان هستند، به طور مثال می‌توان از بازی یا تکالیف تیمی برای مشارکت بیشتر کودکان در کلاس استفاده کرد. با این روش آن‌ها یاد می‌گیرند که به صورت خوداموز مطالب را بررسی کرده و در صورتی که سوال داشتند به مدرس خود مراجعه کنند.
- منطق شما را از A به B خواهد رساند. تخیل شما را به همه جا خواهد برد
“Logic will get you from A to B. Imagination will take you everywhere”
این جمله اهمیت بالای تخیل را نشان می‌دهد. منطق یکی از اصول اساسی زندگی محسوب می‌شود که معمولا نتایج مشخص شده‌ای دارد اما با تقویت قدرت تخیل کودکان، آن‌ها را به دنیایی از راه‌حل‌های جدید آشنا خواهید کرد.
- عشق، معلمی بهتر از وظیفه است
“Love is a better teacher than duty”
یکی از عوامل موثر بر اشتیاق کودکان، شور و اشتیاق مدرس است. اگر معلم یک کلاس علاقه خود به تدریس و کودکان را در رفتار و نحوه تدریس نشان دهد، آن کلاس رشد قابل توجهی خواهد داشت. این اشتیاق از معلم به کودکان منتقل شده و در طولانی مدت باعث تقویت خلاقیت و هوش آن‌ها خواهد شد. وجود علاقه به تدریس در وجود معلم سبب دور شدن او از روش‌های تدریس خشک و پیدا کردن متدهای آموزشی جدید خواهد شد که نتیجه این تلاش، افزایش هوش و خلاقیت کودکان خواهد بود.
- از دیروز بیاموز، برای امروز زندگی کن، به فردا امیدوار باش. مسئله ی مهم این است که دست از سوال پرسیدن بر ندارید
“Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning”
این توصیه برای همه افراد و نه فقط برای کودکان مفید است. در هر مقطعی از زندگی که هستید، بهتر است جلوی حس کنجکاوی خود را نگیرید و یا مانع حس کنجکاوی کودکان خود نشوید. چنانچه کودک شما سوالی پرسید، با روی گشاده به سوال او پاسخ داده و در صورتی که پاسخ آن را نمی‌دانستید، به دنبال یافتن پاسخ صحیح و ساده سوال باشید. این کار به کودک شما اجازه خواهد داد تا در آینده سوالات خود را پرسیده و کنجکاوی بیشتری پیدا کند.
- همه نابغه هستند اما اگر یک ماهی را بر اساس توانایی‌اش در بالا رفتن از درخت قضاوت کنید، تمام زندگی خود را با این باور که احمق است زندگی می‌کند
“Everybody is a genius. But if you judge a fish by its ability to climb a tree, it will live its whole life believing that it is stupid”
یکی دیگر از نکات آموزنده‌ای که اینشتین به آن اشاره کرده است، نابغه بودن همه افراد است. به عقیده این دانشمند همه افراد در یک زمینه نسبت به بقیه توانایی بیشتری داشته و فقط کافیست آن نقطه قوت را کشف کنند. معلم یک مدرسه نباید همه دانش آموزان را با یک دید نگاه کند زیرا ممکن است یکی از آن‌ها در ریاضی مهارت داشته و دیگری هنرمند با استعدادی باشد. برای اینکه خلاقیت کودکان بیشتر از قبل رشد کند، باید این استعدادها شناسایی شده و به آن‌ها کمک کنند تا مسیر موفقیت را پشت سر بگذارند.
مطلب پیشنهادی: پرورش کودک دوزبانه
سخن پایانی افزایش هوش و خلاقیت کودکان
وقتی کارها با اشتیاق انجام شود، خلاقیت به بهترین وجه شکوفا خواهد شد. اگر می‌خواهیم فرزندانمان را برای چالش‌های زندگی آینده و جهان در حال تغییر آماده کنیم، باید به آن‌ها فضاها و فرصت‌هایی بدهیم تا پتانسیل منحصربه‌فرد خود را کشف کرده، رشد کنند و تمام ایده‌های شگفت‌انگیز خود را بیان کنند. این کار باعث خواهد شد فرزندانی خلاق و باهوش و قوی داشته باشیم که راه‌حل‌های مختلفی برای مسائل پیش روی خود دارند.
